Đường
Đời Dễ Có Mấy Ai?
Lê Văn Hưởng
Ông lão bán kem
Thời gian: năm 1994
Địa điểm: Khu Giải Trí Splendid China, Orlando.
Trời
nắng chang chang, với cái nóng nung người của tiểu bang Florida vào mùa
hè lối 90 độ F (32 độ C). Trước cửa tiệm bán hàng
lưu niệm (Gift Shop) đông người, một ông lão người Việt Nam đứng bán
kem cho du khách. Xe bán kem có hình dáng như cái thùng vuông dài, bên
ngoài có sơn chữ và hình vẽ mấy bịch kem đông lạnh. Khách khá đông, ông
tươi cười với mọi người. Cách đó không xa, một
du khách Việt Nam khác, đứng tuổi, nhìn ông bán kem một cách chăm chú,
nghĩ mình đang gặp lại một người quen biết từ khi còn ở quê nhà mấy mươi
năm về trước. Khách lạ bước đến gần xe kem trong khi ông bán hàng đang
bận rộn với khách. Nhìn bảng tên gắn trên
áo ông lão bán kem, khách lạ mừng thầm vì đúng tên người mình quen
biết. - Chà! "Tha hương ngộ cố tri", còn gì quý cho bằng? - ông suy
nghĩ. Đợi đến khi xe kem vắng khách, người khách lạ lên tiếng: - Xin lỗi
ông, có phải khi xưa ông làm tỉnh trưởng tỉnh Cần
Thơ không? Ông bán kem giật mình, phản ứng ngay: - Không phải đâu, chắc
ông lầm người rồi! Người khách lạ "cụt hứng" rồi tự trách: - Mình hấp
tấp quá, không lẽ khi xưa ông làm tỉnh trưởng, giờ nầy lại đứng ở đây?
Suy tới suy lui, khách lạ chưa chịu thua, nghĩ
thầm: - Rõ ràng tên ông trên thẻ trước ngực, sao lầm được? Dáng vóc
cũng cao ráo như xưa, nét mặt, cũng vậy, tuy phong trần hơn trước? Khách
lạ trở lại ông lão bán kem: - Thưa ông, tôi không lầm đâu, tôi nhớ ơn
ông lắm, nhờ ông mà anh em nhà thầu chúng tôi
làm ăn rất thoải mái dưới thời ông về làm đầu tỉnh Cần Thơ. Thấy người
khách lạ quả quyết, ông bán kem mỉm cười: - Đúng là tôi, nhưng đó là
chuyện xa xưa rồi, nhắc làm gì? Từ đó, người khách lạ kết thân với ông
bán kem, vì thương mến một công bộc liêm chính
mà giờ này sa cơ thất thế. Trong mấy lần gặp gỡ sau đó tại tiệm ăn
ngoài Splendid China, khách lạ tâm tình với ông bán kem: - Em thường đấu
thầu xây cất cho tỉnh, đời mấy ông tỉnh trước, tụi em gặp khó khăn
nhiều, nhưng từ khi ông về làm tỉnh trưởng mấy năm
63 tới 65, tụi em dễ thở hơn nhiều, người nào làm đúng luật lệ thi được
trúng thầu, tụi em làm ăn thoải mái, bởi vậy, tụi em nhớ ơn ông hoài...
Gặp người tri kỷ, ông lão bán kem thổ lộ: - Tôi có giúp gì ông đâu, đó
chẳng qua là nhiệm vụ của tôi thôi. Tổng
Thống tín nhiệm tôi, giao chức vụ tỉnh trưởng là để tôi lo an ninh cho
người dân, công tác chánh của tôi là về mặt quân sự, dẹp CS quấy rối
đồng bào. Dưới quyền tôi, có ông phó tỉnh trưởng dân sự, mọi việc về
hành chánh, tôi giao cho ông phó làm hết, nhưng
tôi có đặt tiêu chuẩn làm việc, là phải hết sức liêm chánh, không được
ăn lối lộ hay có hành vi tham nhũng, v. v... thì ta mới được lòng dân.
Trong thời gian ông bán kem tại khu giải trí SC, cũng có một số du khách
người Việt Nam nhận ra ông, tỏ lòng thương
mến, "tội nghiệp" ông. Ông khẳng khái trả lời: - Cám ơn quý vị đã còn
nhớ tới tôi, có cãm tình với tôi nhưng xin quý vị đừng tỏ ra tội nghiệp
cho tôi, tôi không thích như thế. Có gì đáng phải tội nghiệp đâu ? công
sản nhốt tôi, giam cầm mấy mươi năm tù, ra
được xứ tự do, làm nghề gì đi nữa, miễn chính đáng, vẫn còn sướng hơn ở
với CS mà! Nhắc đến việc CS giam cầm, ông nhấn mạnh: - Không nên dùng
chữ "tù cải tạo" đối với chúng tôi, nhà tù CS là nơi chúng hành hạ, trả
thù, hạ nhục người Quốc Gia, tù là tù chớ
không có "cải tạo" gì hết. Ông bán kem trong khu giải trí Splendid
China nói trên là cựu Thiếu Tướng Trần Bá Di. Vinh danh một bậc đàn anh
gương mẫu.
Bài viết
ngắn hôm nay chỉ nêu vài sự kiện nổi bật, chớ không thể nói lên hết sự
nghiệp to lớn của ông trên chiến trường. Lúc còn là tỉnh trưởng Cần Thơ,
cấp bực ông là Thiếu Tá, sau lên Trung Tá.
Ông nổi tiếng trong các trận đánh như sau: - Giải tỏa tỉnh Vĩnh Long
trong Tết Mậu Thân 1968. Sự việc diễn tiến như dưới đây: Gần Tết Mậu
Thân, (tháng 1/1968), hai ông đầu tỉnh là Trung Tá Nguyễn Ngọc Diệp và
Phụ Tá đi hành quân. Trên đường về, hai ông bị
VC phục kích và bị thương, phải chở vào bệnh viện điều trị. Tỉnh Vĩnh
Long như rắn không đầu. Thiếu Tướng Lâm Quang Thi, Tư Lệnh Sư Đoàn 9,
chỉ định Thiếu Tá Dương Hiếu Nghĩa tạm thời phòng thủ Vĩnh Long. Khi
tiếng súng Tết Mậu Thân bùng nổ, Thiếu Tá Nghĩa
đã về Sài Gòn thăm gia đình và bị kẹt lại đó. Tướng Thi chỉ thị Đại Tá
Trần Bá Di, đang là Tư Lệnh Phó Sư Đoàn 9, vào Vĩnh Long để nghiên cứu
tình hình và đối phó với Việt Cộng. Vào chiều tối, một mình với máy
truyền tin trên lưng, ông được trực thăng chở
đi, dự định đáp vào khuôn viên của tỉnh, nhưng trực thăng bị VC bắn rát
quá, phải thả ông tại cầu tàu, rồi từ đó, ông chạy bộ vài chục bước vào
được dinh tỉnh trưởng. Tại đây, ông bắt đầu liên lạc với các đơn vị
chiến đấu để lo việc phòng thủ, chỉ dẫn trực
thăng, pháo binh... bắn vào các điểm tập trung của VC. Nhưng VC vẫn cầm
cự, quyết tâm đánh úp tỉnh lỵ, ông phải xin tướng Thi cho tăng viện,
nhờ vậy, mấy ngày sau, một Trung Đoàn của ta mở đường tiến vào căn cứ
của tỉnh. Sau cùng, ông chỉ huy phá tan lực lượng
VC, chúng bị giết hay đầu hàng gần hết. - Trận đánh vào đất Miên Danh
ông càng nổi lên năm 1970, khi ông làm Tư Lệnh Sư Đoàn 9 Bộ Binh đánh
vào mật khu Ba Thu của VC trên đất Miên (tỉnh Tà Keo), phá hủy cơ sở của
chúng, tịch thu vô số chiến lợi phẩm... Ngoài
ra, quân ta còn tìm thấy nhiều nhà in và máy in tiền của Mặt Trận Giải
Phóng, tiền này chúng tính đem ra thay thế tiền VNCH nếu chúng thắng
Miền Nam năm 1968. Ông được thăng cấp đặc biệt tại mặt trận này. Anh
hùng sa cơ Đến năm 1975, khi VC vào chiếm miền
Nam, chúng bắt ông và đày ải vào các trại tù trong hơn 17 năm trời. Hai
năm sau khi VC thả, ông qua Mỹ năm 1993 theo diện HO (Humanitarian
Operation: Chương trình định cư tại Mỹ dành cho người bị CS giam cầm sau
1975). Ba tháng sau khi hoàn tất thủ tục nhập
cư, y tế, bằng lái xe, ông bắt đầu đi làm tại hãng Dobbs, hãng chuyên
cung cấp thức ăn cho hành khách trên máy bay. Làm việc tại đây hơn 6
tháng, ông qua khu du lịch Splendid China như có nói trên. Thời gian
sau, ông xin vào làm tại Disney World với nhiệm
vụ "trưmg bày hàng lên kệ” (floor stacker). Ông làm việc tại đây trong
12 năm trời, từ 1999 đến 2011, chỉ thôi việc vì bị đau nhức vào tuổi 80.
Tổng cộng thời gian làm việc tại Dobbs, Splendid China và Disney World,
ông đã đóng thuế Liên Bang Hoa Kỳ 18 năm,
quá tiêu chuẩn 10 năm để được tiền hưu. Có lần, một giám thị ở Disney
World khuyên ông: - "You" lớn tuổi rồi, sao "you" không ở nhà nghỉ cho
khỏe? - Tuy tuổi đã cao nhưng sức khỏe còn tốt là tôi không nghỉ!- ông
đáp ngay. Cũng có người thấy ông cao tuổi, hỏi
ông: - Cụ đi làm chi cho khổ, ở nhà lãnh tiền trợ cấp có sướng hơn
không? Câu trả lời: - Tôi không "chơi" mấy thứ đó. Tôi rất tự hào không
"ăn" một ngày tiền an sinh xã hội, tiền già, tiền tàn tật... Đối với anh
em chúng tôi ở tù CS, người Mỹ dành một chương
trình đặc biệt để đem chúng tôi đến xứ tự do, hưởng được cuộc sống an
toàn trong công bằng, chừng đó thôi đủ để mình biết ơn chính phủ và nhân
dân Hoa kỳ rồi, vì lẽ đó, tôi không muốn ngồi chơi để lãnh tiền cấp
dưỡng, tạo thêm gánh nặng xã hội cho đất nước
này trong khi tay chân còn lành lặn, còn đủ sức khỏe để đi làm.
Theo
trên, tướng Trần Bá Di là một người rất đặc biệt. Khi còn trong Quân
Đội, ông là một công bộc liêm chính, một cấp chỉ huy
tài ba, gan dạ, bình dân, yêu thương lính. Đến tuổi cao niên, ông vẫn
giữ khí phách của một người hùng. Thiếu Tá Nguyên Kim Sơn, cựu Chỉ Huy
Trưởng Pháo Binh Sư Đoàn 9 Bộ Binh, từng làm việc dưới quyền của tướng
Trần Bá Di, có viết trong tuyển tập "Cái Chết
Của Một Dòng Sông" như sau: "Thiếu Tướng Trần Bá Di có tấm lòng hiền
hòa đức độ nên được thuộc cấp kính trọng và thương mến. Ngày ông rời
khỏi Sư Đoàn 9 Bộ Binh, quân dân tỉnh Vĩnh Long đã giăng biểu ngữ khắp
đường phố trong tỉnh lỵ để tỏ lòng thương mến và
luyến tiếc ông". Mặt khác, trong phúc trình 6 trang giấy gởi về chánh
phủ Hòa Kỳ ngày 5 tháng 12 năm 1973, Đại Sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam, Graham
Martin, có ca ngợi cuộc đời và binh nghiệp của tướng Trần Bá Di trải qua
mấy mươi năm chỉ huy các đơn vị tác chiến
trên chiến trường miền Nam, từ cấp Trung Đội, Đại Đội, Tiểu Đoàn, Trung
Đoàn, đến Sư Đoàn... Nhắc đến sự liêm chính của tướng Di, phúc trình
của Đại Sứ Martin có ghi một đoạn như sau: “Gia đình có 4 con, ba trai
một gái từ 17 đến 8 tuổi. Báo cáo cho biết là
gia đình ông sống bằng lương bổng nhà binh của ông và không có ghi nhận
hành vi tham nhũng nào của ông hay của phu nhân ông”. Nguyên văn Anh
văn như sau: “They have four children, three boys and a girl from 17 to
8. The Di’s reportedly live on his military
income and there has been no mention of corrupt activities on his or
his wife part” Tài liệu trên được chánh phủ Hoa Kỳ giải mật ngày 13
tháng 8, năm 2009. Thiếu Tướng Trần Bá Di mất ngày 23 tháng Ba, năm
2018, tại Orlando, Florida, hưởng thọ 87 tuổi. Người
đời có câu: “Hùm chết để da, người ta chết để tiếng”, Tướng Trần Bá Di
ra đi để lại danh thơm muôn đời! Hết