Hồi ký của Nguyễn Kim Dần
1) Ông Nguyễn Bá Cẩn đắc cử Dân Biểu Quốc Hội (1966), trong cuộc tranh cử hồi hộp, sau làm Chủ Tịch Hạ Nghị Viện nhiều năm.......Giờ chót làm Thủ Tướng 2 ngày ? 2) Bác Sĩ Đinh Xuân Minh đắc cử Dân Biểu Quốc Hội (1971) sau làm Phó Chủ Tịch Hạ Nghị Viện trong trường hợp nào ?
Trong cuộc đời Hành Chánh của Tôi có nhiều sự việc xẩy ra mà có thể gọi là "Đáng ghi nhớ" : A) Năm 1964 ra đời Tôi gặp được một vị Quận Trưởng (quận Khiêm Hanh, tỉnh Tây Ninh) rất giỏi về tình báo nên Tôi ý thức được kết quả cuộc chiến VN : chỉ đi từ "Huề" tới thua, qủa nhiên ngày 30 tháng 4 năm 1975 xẩy ra. B) Về Quận Giáo Đức Định Tường Tôi bị thanh tra nhiều lần vì những thư nặc danh nhưng do sư thanh liêm của Tôi mà không bị bất cứ một biện pháp chế tài nào, trái lại kẻ viết thư bầy đặt hại Tôi thì chết khi tuổi còn trẻ ( Xin đọc bài Hồi Ký : Tại sao Tôi phải phục vụ tại Quận Giáo Đức trên 3 năm) ; Đặc biệt khi phục vụ tại Quận Giáo Đức năm 1966 có cuộc bầu cử Quốc Hội và Tôi biết rõ Ông Nguyễn Bá Cẩn đã ra tranh cử vất vả như thế nào mới đắc cử rồi sau làm Chủ Tịch Hạ Nghị Viện của VNCH trong nhiều năm....C) Đầu năm 1971 Tôi được bổ nhiệm làm Phó Tỉnh Trưởng Phú Bổn thì lại có cuộc bầu cử Dân Biểu Quốc Hội nhiệm kỳ 1971 - 1975, Bác Sĩ Đinh Xuân Minh đã đắc cử nhờ yếu tố nào ? và sau này làm Phó Chủ Tịch Hạ Nghị Viện.
Trong bài hồi ký này Tôi sẽ viết về 2 đề tài nêu trên :
1) Ông Nguyễn Bá Cẩn đắc cử Dân Biểu Quốc Hội (1966), trong một cuộc tranh cử rất hồi hộp, sau làm Chủ Tịch Hạ Nghị Viện nhiều năm......
Năm 1966, có cuộc bầu cử Dân Biểu Quốc Hội Lập Hiến (sau cuộc đảo chánh TT/ Ngô Dình Diệm chưa có Hiến Pháp mới), thời gian tổ chức bầu cử Tôi làm Phó Quận Giáo Đức Tỉnh Định Tường, Ông Nguyễn Bá Cẩn (NBCẩn) ra ứng cử đơn vị Tỉnh Định Tường. Theo dân số thì Tỉnh Định Tường sẽ có 2 Dân Biểu. Sau khi chấm dứt thời hạn nộp đơn ứng cử thì có những người sau đây ra ứng cử : Ông Nguyễn Bá Cẩn Đốc Sự HC, Ông Nguyễn Văn Trọng giáo viên tiểu học (sanh quán Cái Bè ĐT), Ông Nguyễn văn Dậu giáo viên tiểu học (sanh quán Bến Tranh ĐT), Ông Tư Tuất (Tôi quên Họ và không rõ nghề nghiệp sanh quán Bến Tranh ĐT) ngoài ra có một Giáo Sư từ Saigon suống ứng cử mà Tôi không nhớ tên. Tất nhiên do chức vụ và sự tò mò, Tôi có mang danh sách ứng cử viên hỏi các người làm việc tại văn phòng quận xem ai là những người có hy vọng nhất trong cuộc tranh cử này. Sau khi thăm dò như vậy Tôi biết là Ông NBCẩn sẽ có đối thủ nguy hiểm là Ông Nguyễn Văn Trọng, một giáo viên tiểu học rất có uy tín trong cả Tỉnh Định Tường......Tôi nghĩ coi như mất 1 ghế cho Ông Trọng thì ghế thứ 2 sẽ là của Ông NBCẩn. Rồi một chiều chúa nhật Tôi đang ăn cơm ở một cửa tiệm do một thương gia làm chủ ở chợ An Hữu (chợ Quận Lỵ), bàn ăn có khoảng 10 người, bất chợt xe du lịch của Đại Úy Thà (Quận Trưởng) tới và đậu ngay cửa tiệm, đi trên xe có một người đàn ông to lớn 2 người đều suống xe. Tôi chạy ra chỗ 2 ông đang đứng, Đ/U Thà giới thiệu : Đây là Ông NBCẩn, lần đầu tiên Tôi gặp và biết Ông Cẩn, Tôi bắt tay Ông Cẩn, Ông Cẩn nói : Anh Em cùng Trường thì phải ủng hộ nhau nhé.....Tôi trả lời : Tôi đã nghiên cứu danh sách ứng cử viên thì Tôi nghĩ là Anh sẽ đắc cử. Sau đó Ông Cẩn về tư thất của Ông Quận Trưởng. Theo Tôi biết thì Ông Cẩn khi tốt nghiệp QGHC nhiệm sở đầu tiên là Quận Trưởng Cái Bè (lúc đó Quận Giáo Đức nằm trong phạm vi Quận Cái Bè, sau mới tách một phần đất của quận Cái Bè và thành lập Quận Giáo Đức), Ông Cẩn cũng làm Phó Tỉnh Trưởng vài Tỉnh trước khi ra ứng cử Dân Biểu.
Theo lịch trình tranh cử thì các ứng cử viên có đến Quận Giáo Đức để nói chuyện và cho đồng bào chất vấn, cuộc nói chuyện và chất vấn cũng chẳng có gì đáng nói.
Rồi ngày bầu cử diễn ra, về phần Tôi đã hứa với Ông Cẩn là ủng hộ Ông Ta, Tôi có nói với anh em xã ấp là cổ động đồng bào bỏ phiếu cho Ông Cẩn.
Tối ngày bầu cử lần lượt các Quận báo cáo kết qủa về Tòa HC (có 7 Quận trong Tỉnh). Một sự kiện bất ngờ xẩy ra là mới có vài quận gởi kết qủa về, Ông Nguyễn Văn Dậu, Giáo Viên sanh quán tại Quận Bến tranh dẫn đầu bỏ xa các ứng cử viên khác, người thứ 2 là ông Nguyễn Văn Trọng mà trên kia Tôi đã viết là một đối thủ của Ông Cẩn rất lợi hại. Ông Cẩn đứng thứ 3 như vậy là bị thất cử. Rồi 5 quận báo cáo về kết qủa cũng như vậy, còn 2 Quận là Cai Lậy và Giáo Đức là chưa báo cáo về.....Nghe nhân viên ở Tòa HC thuật lại thì Ông Cẩn lo lắng toát mồ hôi......nói thêm là trong 5 Quận, Quận nào Ông Nguyễn Văn Dậu đều dẫn đầu coi như là đắc cử 100% dù còn 2 Quận là Cai Lậy và Giáo Đức chưa có kết quả và ông Trọng đang đứng thứ 2. Quận Cai Lậy do Anh Chu một QGHC làm Phó Quận...Khi báo cáo của Quận Cai Lậy về tức là có kết qủa của 6 quận, nhưng Quận Cai lậy cũng chỉ tăng thêm cho Ông Cẩn một số phiếu nói rõ hơn là sự chênh lệch số phiếu của ông Trọng và Ông Cẩn gần nhau, một quận chưa báo cáo về là Quận Giáo Đức (do Tôi làm Phó Quận). Khi báo cáo của Quận Tôi về, Ông Cẩn dẫn đầu số phiếu của Quận Tôi nên nhờ vậy Ông Cẩn từ hàng thứ 3 đã vượt lên đứng hàng thứ 2 tức là hơn phiếu Ông Trọng và Ông Cẩn nhờ Quận Giáo Đức mà đắc cử......
Nên buổi tối hôm đó ở Tòa HC người ta nói đùa " Phó Dần Giáo Đức đã đã nặn ra Ông Cẩn làm dân biểu", và Ông Cẩn thì nói: Bắc Kỳ giỏi thiệt, chuyển bại thành thắng....
Tôi cắt nghĩa làm sao Ông Nguyễn Văn Dậu, một người mà không ai tin là đắc cử mà lại đắc cử vẻ vang bỏ xa các ứng cử viên thứ 2, nói rõ hơn là số phiếu của ông Dậu nhiều hơn số phiếu của người đứng thứ 2 (Ông Cẩn) rất nhiều. Theo sự phân tích của Tôi vì Ông Dậu đã lấy dấu hiệu "CON CHIM HÒA BÌNH", mà người dân nông thôn đang ước ao hòa bình nên dân chúng thấy ai chủ trương đem lại hòa bình là họ ủng hộ (dồn phiếu cho). Dấu hiệu con chim hòa bình đã làm cho Ông Dậu hốt phiếu.
Cũng vì vậy năm 1967 có cuộc bầu cử Tổng Thống, Ông Trương Đình Du (luật sư) cũng lấy dấu hiệu con chim hòa bình, chủ trương hòa bình mà hốt phiếu, tuy thua liên danh Thiệu Kỳ nhưng TT Thiệu đã tức giận, hình như sau này bắt Trương Đình Du về tội gì đó......Nhờ kinh nghiệm "CON CHIM HÒA BÌNH" mà Tôi không ngạc nhiên khi Luật Sư Trương Đình Du đã thu một số phiếu ngang ngửa với liên danh Thiệu & Kỳ. Chỉ những người nghiên cứu, tìm hiểu tâm trạng của người dân nông thôn mới hiểu được sự kiện này....
Từ ngày Ông NBCẨN đắc cử cho tới năm 1971, Tôi không bao giờ gặp Ông Cẩn.....Mà Ông Cẩn cũng không bao giờ có lời thăm hỏi hay mỗi lần về Định Tường bớt chút thời giờ Tới thăm Tôi.
Theo Tôi Ông Cẩn là người không tế nhị, thiếu tư cách của người lãnh đạo. Tôi chứng minh: Đầu năm 1971 sắp sửa có cuộc bầu cử dân biểu nhiệm kỳ 1971 - 1975 lúc đó Tôi đang làm Phó Quận Bến Tranh, Ông Cẩn mới về Quận Bến Tranh, năn nỉ Tôi ủng hộ một lần nữa ra tranh cử dân biểu. Vì năm 1966 không có Tôi giúp đỡ (nói với viên chức xã ấp ủng hộ Ông Cẩn) thì Ông Cẩn đã thất cử, rồi cuộc đời Ông đi về đâu ???. Ngay cả khả năng cũng vậy, Ông NBCẩn không có gì hơn người......
Tôi dẫn Ông đi vận động trong mấy xã ở Bến Tranh, trưa đến Tôi và Ông Cẩn nằm 2 giường kê thẳng hàng quay đầu nói chuyện với nhau tại nơi Tôi cư ngụ......Nghỉ như vậy độ 2 giờ chúng Tôi lại vào các xã để tiếp xúc với dân. Nhưng bất ngờ Tôi nhận được công điện đi làm Phó Tỉnh Trưởng ở Phú Bổn. Ông Cẩn cảm thấy chới với. Trong một bài Tôi có viết là Ông Cẩn không có ảnh hưởng gì đến bên Hành Pháp. Lẽ ra Ông Cẩn chỉ xin bên Phủ Thủ Tướng cho Tôi đi lên Phú Bổn sau ngày bầu cử cũng được.
Tôi và Ông Nguyễn Bá Cẩn đã nói chuyện với nhau rất nhiều lần (qua những ngày đi vận động bầu cử, theo nhận xét của Tôi thì Ông Nguyễn Bá Cẩn cũng chỉ là một công chức rất tầm thường, không có gì đáng nói, thế mà leo lên đến chức Chủ Tịch Hạ Nghị Viện trong nhiều năm và khi gần mất Miền Nam (cuối tháng 4/1975) còn làm Thủ Tướng vài ngày.....Với những nhân sự (coi như cấp lãnh đạo của Quốc Gia) như vậy thì sao VNCH có thể khá được !!! Riêng Ông Nguyễn Văn Dậu người dẫn đầu số phiếu của cuộc bầu cử ở Định Tường sau này rất "nổi tiếng" : "Nổi tiếng" vì đi công du ngoại quốc đem về mấy valise toàn quần lót và nịt vú của đàn bà...Thật là nhục nhã ! qua những sự kiện đó khi thoát được ra khỏi VN (vượt biên năm 1980), Tôi có viết thư cho ông Nghiêm Xuân Vũ (ở Bỉ, Belgium) là người lớn tuổi, nhiều kinh nghiệm trường đời mà nhiều Cựu SV/QGHC biết Ông ta vì Ông ta làm Trưởng Ty Ngân Khố rất nhiều Tỉnh với một câu như sau " Có một VNCH đã mất , nếu có 4 VNCH cũng sẽ mất", Ông ta đã trả lời thư Tôi là : "Câu trên đây chí lý vô cùng"...tức là Ông Vũ cũng đã nhìn thấy cái yếu kém của VNCH về vấn đề nhân sự (Tôi và Ông Vũ thân nhau vì Ông Vũ có làm Trưởng Ty Ngân Khố Định Tường, chúng tôi hay đánh bài tổ tôm với nhau, tổ tôm là môn đánh bài coi như dùng trí óc nên án lệ của Tòa án là tha bổng những người chơi tổ tôm...); Những người lãnh đạo kém khả năng, tham nhũng (mua quan bán tước) như nhiều người đã nhìn thấy. Dù Ông Cẩn đã chết cách đây vài năm, nhưng Tôi cũng viết tất cả là sự thật để sau này hậu thế rõ một giai đoạn đen tối của lịch sử......Tôi viết những điều trên đây sau khi chính cá nhân Tôi nhận xét và tìm hiểu qua nhiều vị Dân Biểu mà Tôi quen biết để trình bầy vấn đề cho chính xác và vô tư.
2) Bác Sĩ Đinh Xuân Minh đắc cử Dân Biểu Quốc Hội (1971) sau làm Phó Chủ Tịch Hạ Nghị Viện trong trường hợp nào ?
Năm 1971, Tôi được Công Điện bổ nhiệm đi làm Phó Tỉnh Trưởng Phú Bổn, trong lúc đang làm Phó Quận Bến Tranh (Định Tường), cũng là lúc đang giúp Ông Nguyễn Bá Cẩn đi vận động cho cuộc bầu cử Dân Biểu Hạ Nghị Viện nhiệm kỳ 1971 - 1975. Tôi trì hoãn lên Phú Bổn cũng khá lâu. Tôi về Bộ Nội Vụ vào gặp mấy giới chức cao cấp Bộ Nội Vụ, khi vào gặp Anh Tôn Thất Chước Tổng Thư Ký Bộ Nội Vụ, Anh có nói với Tôi: lên xem lại Trung gian ngân khố vì nghe nói là thâm lạm tiền mà qua nhiều cuộc kiểm tra mà không tìm ra.....Tỉnh lớn thì có Ty ngân khố, tức là nơi phát tiền lương bổng công chức, quân nhân (tất nhiên mỗi cơ quan cử một người đem hồ sơ đến và lãnh tiền mặt về phát lại. Còn Tỉnh nhỏ thì có trung gian ngân khố trực thuộc vào một Ty ngân khố gần nhất, nên Trung gian ngân khố Phú Bổn trực thuộc vào Ty ngân khố Pleiku. Trung gian ngân khố Phú Bổn có mấy tủ sắt đựng tiền, lãnh tiền từ Ty ngân khố Pleiku (một số tiền mặt), rồi phát ra căn cứ vào hồ sơ xuất trình. Khi hết tiền thì ra Ty Ngân Khố Pleiku trình các hồ sơ đã trả tiền và lãnh một số tiền mặt khác về......Tôi ngạc nhiên là sao biết Trung gian ngân khố Phú Bổn thâm lạm tiền, nói dễ hiểu hơn là bị mất tiền do người chỉ huy Trung gian lấy cắp mà sao không phát giác ra. Tôi nhận Sự Vụ Lệnh và giấy mua vé máy bay để lên Phú Bổn (phương tiện duy nhất của công chức và Quân nhân là máy bay Air VN, Phú Bổn cách Saigon 500 cây số, đi máy bay DC4, 2 động cơ mất khoảng gần 3 giờ bay). Tôi ra mua vé máy bay ở văn phòng bán vé, Tôi vào mua vé như một người bình thường. Tôi nói với một cô bán vé : Cô làm ơn bán cho Tôi một vé máy bay lên Phú Bổn chuyến đi sớm nhất, Cô bán vé trả lời: Ông vui lòng ghi tên vào danh sách mua vé và 15 ngày sau Ông ra lấy vé (mỗi tuần chỉ có một chuyến bay lên Phú Bổn). Tôi nghĩ mình đã lên trễ, nay đợi 15 ngày thì lâu qúa; Tôi trở lại quần bán vé và nói với cô bán vé : Cô có thể cho Tôi gặp Ông "Chef" của Cô được không ?, cô ta trả lời được và dẫn Tôi vào gặp một người đàn Ông, Tôi nói : Thưa Ông Tôi nhận được Sự Vụ Lệnh lên Phú Bổn làm Phó Tỉnh, Tôi có hỏi mua vé mà cô bán vé nói Tôi đợi 15 ngày ra lấy vé, Ông có thể giúp Tôi đi sớm để lên nhận việc (lúc trước vào mua vé, Tôi khiêm nhường không muốn nói chức vụ của mình). Ông "Chef" nói: Ông cho Tôi xem Sự Vụ Lệnh, Tôi trình Sự Vụ Lệnh, sau khi đọc, Ông Ta nói: Ngày mai 8 giờ sáng Ông đem hành lý lên Phú Bổn chuyến bay ngày mai. Tôi cầm vé ra về và nghĩ ngay là chưa chi đã thấy 2 vấn đề phải giải quyết : Vấn đề Trung gian ngân khố mất tiền, vấn đề công chức, quân nhân phải đợi máy bay qúa lâu mỗi khi đi công tác hay đi phép.
Tôi sẽ thuật lại việc giải quyết 2 vấn đề nêu trên, sau đó sẽ đề cập về cuộc Bầu cử.
1) Ngay khi nhận việc ở tòa HC Phú Bổn, Tôi viết ngay một công văn gởi Ông Tổng Giám Dốc hàng không VN (Air VN) với đề nghị : mỗi chuyến bay dành 4 chỗ cho công chức hay quân nhân có giấy giới thiệu của Tòa HC, vé phải mua trước 48 giờ trước khi máy bay cất cánh. Đề nghị của Tòa HC Phú Bổn được chấp thuận của AIR VN....Từ đó, công chức và quân nhân không còn bị đợi như trước nữa.
2) Vấn Đề Trung Gian Ngân Khố bị mất tiền. Công việc đầu tiên :Tôi điều tra lý lịch Ông Trung gian ngân khố tên là Bùi Quang Ngô (BQNgô), Ông này là công chức ngạch trật thấp, đang lưu dụng (nghĩa là đáng lẽ về hưu nhưng xin làm việc thêm vài năm). Ông ta không có tài sản gì. Nhân viên Tòa HC còn cho Tôi biết là 2 vợ chồng đánh bạc mà ngày 30 Tết còn vào Trung gian ngân khố lấy tiền.v.v. Tôi tìm một nhân viên giỏi về tài chánh để sẵn sàng thay thế Ông BQNgôbất cứ lúc nào. Tôi làm một tờ trình Tối mật về sự việc này và đích thân gặp Trung Tá Nguyễn Văn Nghiêm (Tỉnh Trưởng) để trình bầy vấn đề là thay thế Trung gian ngân khố gấp. Vì Trung gian ngân Khố Phú Bổn trực thuộc trung gian Ngân khố Pleiku, Tôi gởi một Công điện TỐI MẬT mời Ông Trưởng Ty Ngân Khố Pleiku vào kiểm kê trung gian ngân khố Phú bổn, và Tỉnh sẵn sàng cung cấp trực thăng cho Ông Trưởng ty vào Phú Bổn bất cứ ngày giờ nào, Công Điện này do đích thân Ông Tỉnh Trưởng ký và giao cho một nhân viên ra Pleiku giao trực tiếp tận tay Ông Trưởng Ty ngân khố Pleiku có chữ ký nhận vào bản thứ 2 (bản này Tôi cất trong ngăn kéo bàn Tôi). Tôi biết là đây lả cả hệ thống tham nhũng, ăn cắp tiền của Trung gian ngân khố : Gồm Phó Tỉnh Trưởng Phú bổn, Trưởng Ty ngân khố Pleiku mà người chịu trách nhiệm là Ông BQNgô (tất nhiên Ông BQNgô cũng được ăn). Chính vì thế mà nhiều lần theo lời Anh Tôn Thất Chước Tổng Thư Ký Bộ Nội Vụ nói với Tôi là kiểm kê mà không phát giác ra....Theo Tôi xuy luận thì mấy Ông lớn ở Bộ Nôi Vụ cũng được Phó Tỉnh Trưởng Phú Bổn cho tiền nên mới có tình trạng như vậy.......
Tôi đợi 2 Tuần, Tôi tống đạt nhắc nhở lần thứ 2 (Tôi cũng giữ Công Điện có chữ ký nhận của Trưởng ty Ngân Khố Pleiku). Bất ngờ Tôi nói với Trung Tá Tỉnh Trưởng là cho bàn giao lúc 3 giờchiều ngày làm việc, Tôi nói Trung Tá Tỉnh trưởng ký trước một công văn cho Ty Cảnh Sát câu lưu Ông BQNgô (khi kết thúc điều tra) vì Tôi biết 100% là Trung gian ngân khố bị ăn cắp tiền...Tôi nói Tr Tá Tỉnh Trưởng hết giờ về tư thất ngủ vì phải 2,3 giờ đêm mới song. Qủa nhiên hôm bàn giao tới 4 giờ sáng mới song (Xe Cảnh sát đã trực sẵn). Tổng kết trung gian ngân khố mất 3 triệu đồng. Mọi chi tiết được báo cáo về Bộ Tài Chánh và thông báo cho Bộ Nội Vụ. Nhưng có một sự kiện bất ngờ xẩy ra là trong số 3 triệu mất đó có số tiền 1 triệu tiền mặt của Bộ Kinh Tế gởi Trung gian ngân khố Phú Bổn để mua gạo cho dân chúng khi cần thiết, nên có sự tranh chấp giữa 2 Bộ, Bộ Tài Chánh không chịu trả 1 triệu cho Bộ Kinh Tế, Bộ Kinh tế không chịu mất một triệu gởi Trung gian ngân khố Phú Bổn mà bắt Bộ Tài chánh phải trả bộ Kinh Tế. Văn thư qua lại rút cuộc Bộ Tài Chánh gởi một công Văn cho Bộ Kinh Tế và Tỉnh Phú Bổn, nội dung như sau: Khi kiểm kê trung gian Ngân khố Phú Bổn không có sự hiện diện của Trưởng Ty Ngân Khố Pleiku nên Tòa HC Phú Bổn dự trù trong ngân sách năm tới 1 triệu đồng để trả lại Bộ Kinh tế, khi nhận được công văn này Tôi cũng không trả lời. Bất ngờ một ngày 3 vị Thanh Tra, 1 của Bộ Tài Chánh, 1 của Bộ Kinh Tế, 1 của Bộ Nội vụ lên giải quyết vấn đề rắc rối này. Tôi mời 3 vị Thanh Tra vào văn phòng, Tôi trình 2 Công Điện mời Ông Trưởng Ty Ngân Khố Pleiku vào mà Ông Ta không vào...3 Ông Thanh Tra nói : Ông Phó Tỉnh này "Thủ" kỹ qúa nên tỉnh Phú Bổn không có trách nhiệm gì. Sau này 2 bộ Kinh Tế và Tài chánh giải quyết với nhau.
Đáng lý ra, Ông Tỉnh Trưởng Phú Bổn có quyền yêu cầu cách chức Trưởng Ty Ngân Khố Pleiku, nhưng Tôi nói với Ông Tỉnh Trưởng là nay mình phụ thuộc vào họ nên không làm gì cả. Sau đó chúng Tôi đã thành lập được Ty Ngân Khố riêng cho Phú Bổn. Hôm khánh thành Ty Ngân Khố Phú Bổn, Ông Tỉnh Trưởng có nói một câu trong bài diễn văn là "Giấc mơ mà thành sự thật" vì lập một Ty ngân khố là một việc rất khó khăn. Ông Tỉnh Trưởng hiện đang ở Nam Cali.
Vấn đề Bác Sĩ Đinh Xuân Minh đắc cử Dân Biểu (1971) đơn vị Phú Bổn.
Sau khi đã ban hành luật bầu cử năm 1971, Tỉnh Trưởng, Phó Tỉnh Trưởng, Trưởng Ty HC và Trưởng Ty Thông tin được gọi về Saigon họp để được hướng dẫn luật bầu cử, chúng Tôi họp tại Tòa Đô Chánh, riêng Ông Tỉnh Trưởng họp trong phủ Tổng Thống. Đến trưa ngày hôm họp đó, Ông Tỉnh Trưởng ra Tòa Đô Chánh gặp chúng Tôi (Phó Tỉnh, Trưởng Ty HC, Trưởng Ty Thông Tin) Ông Tỉnh Trưởng cho biết là lệnh của TT Thiệu là phải làm cho Bác Sĩ Đinh Xuân Minh đắc cử (Phú Bổn lấy 1 dân biểu người Kinh và 1 Dân Biểu người Thượng) xin nhắc lại là cuộc bầu cử năm 1966 hoàn toàn tự do vì lúc đó Nguyễn Văn Thiệu chưa củng cố được địa vị chỉ nắm chức vụ gọi là Chủ Tịch Ủy Ban Lãnh Đạo Quốc Gia. Ông Tỉnh Trưởng cũng nói là Bác Sĩ Đinh Xuân Minh mời tất cả phái đoàn Phú Bổn đến ăn và nghe nhạc ở phòng ca nhạc Maxim buổi tối hôm đó (BS Minh đã đặt bàn trước). BS Minh có xin địa chỉ nhà Tôi, trưa ngày hôm sau BS Minh đến nhà Tôi và nói, qũy bầu cử Dân Biểu của phủ Tổng Thống tặng Tôi một số tiền (Được gói bằng giấy báo), Tôi trả lời là Tôi là Công Chức chỉ biết thi hành lệnh cấp trên, Tôi từ chối không nhận, BS Minh lại nói : Đây là tiền của Tổng Thống, Tôi cũng nói không nhận, BS Minh bực bội lắm, mặt đỏ gay..câu chuyện cứ kéo dài như vậy, BS Minh không chịu ra về về phần Tôi có lập trường cứng rắn, nhưng sau thời gian qúa lâu, Tôi nghĩ là nếu căng thẳng như vậy thì BS Minh sẽ còn lì lợm không rời nhà Tôi, Tôi xuy nghĩ một lúc và trả lời BS Minh ; Tôi sẽ nhận một số tiền của BS tuy nhiên Tôi sẽ xử dụng số tiền này vào việc vận động tranh cử cho BS bằng cách mời các người có uy tín đến Tư thất (ở Phú Bổn) ăn cơm và nhân dịp đó Tôi vận động cho BS, và Tôi cũng cho tiền những người có khả năng đi vận động cho BS, Tôi sẽ không dùng tiền này cho cá nhân Tôi....Lúc đó BS minh cảm ơn Tôi và mới chịu ra về. Tôi đếm tiền trong bọc giấy báo có 40.000$ (lương Tôi lúc đó 50.000$ một tháng). Qủa nhiên khi trở lại Phú bổn Tôi sài 40.000$ đó cho việc bầu cử của BS Minh (đãi cơm các thân hào nhân sĩ, cho tiền những người đi vận động cho BS Minh). Sau khi hết hạn nộp đơn, có những người sau đây ra tranh một ghế Dân Biểu Phú Bổn : BS Đinh Xuân Minh, Ông Hồ Tống Minh, một tài phiệt rất giầu, khai thác cây ở Các Tỉnh Cao Nguyên , Ông HTMinh được Thượng Nghị Sĩ Huỳnh Văn Cao và Ông Trần Quốc Bửu, Chủ tịch Tổng Liên Đoàn Lao Công ủng hộ, Ông Lâm Mỹ Lộc làm việc ở tòa án Quân Sự Nha Trang (có bằng cử nhận Luật), Ông Cung (Tôi quên Họ) một giáo viên từ xa đến ứng cử. Theo Tôi Ông Hồ Tống Minh là đối thủ của BS Minh, tuy nhiên BS Đinh Xuân Minh có lợi thế sau đây : Được TT Thiệu ra lệnh cho Ông Tỉnh Trưởng phải làm cho Đắc cử, BS Minh về tiền bạc qúa nhiều (Trong nhóm Tỷ phú Nguyễn Cao Thăng), tuy chưa bầu cử nhưng BS minh coi như hy vọng đắc cử tới 95%. Việc vận động cho Ông BS Minh do Ông Tỉnh Trưởng phụ trách, bên HC không phải giúp gì cho BS Minh. Ông Tỉnh Trưởng và BS Minh đi trực thăng hàng ngày để phát tiền cho viên chức Xã Ấp người Thượng, phát làm 2 đợt khi bắt đầu cuộc vận động và phát 1 ngày trước ngày bầu cử. Người Thượng nhận được tiền, lại có viên chức xã ấp (cũng người thượng) hướng dẫn nên BS Minh có lợi thế vả lại Ông Tỉnh Trưởng Nguyễn Văn Nghiêm cũng nói được tiếng Thượng. Về phần Tôi, BS Minh chỉ nhờ Tôi làm sao cho BS Minh đứng số 1, tức là người nộp đơn đầu tiên. Theo kinh nghiệm làm việc của Tôi thì khi gặp một vấn đề gì tương đối khó khăn thì hãy cho nhân viên phụ trách biết cái khó khăn của vấn đề, nếu họ không giải quyết được thì lúc đó mới dùng trí óc của mình tìm phương cách giải quyết.........
Tôi cho mời Ông Trưởng Ty HC (Tên Nguyễn Văn Luân Đốc Sự khóa 14, người Miền Nam, hiện nay đang cư ngụ tại Atlanta, Georgia) và Ông Chủ Sự phòng HC tổng quát (tên Chương, coi về bầu cử) lên gặp Tôi, Tôi nói việc bầu cử và chuyện của BS Minh thì đã có Ông Tỉnh Trưởng lo, BS Minh chỉ nhờ bên HC một việc là làm sao cho BS Minh đứng số 1, tức là người nộp đơn đầu tiên, 2 Ông về nghiên cứu luật bầu cử và trình Tôi kế hoạch, tất nhiên phải đúng luật, hợp pháp mà không ai bắt lỗi hay thưa kiện được.
Chỉ vài ngày sau, Ông Trưởng Ty Hc và Ông Chủ sự lên trình Tôi một kế hoạch như sau: Theo luật bầu cử thì nộp đơn ứng cử tại Tòa HC mà không nói rõ nên chúng Tôi lấy phòng điều hợp chuyên môn (phòng này mới được đặt thêm ra trong sơ đồ tổ chức các Tòa HC) làm nơi nhận đơn chứ không phải Ty HC như các ứng cử viễn đã nghĩ. Tất nhiên chúng Tôi phải viết một tấm bảng lớn đề "Nơi nhận đơn ứng cử của các ứng cử viên Dân Biểu Quốc Hội nhiệm kỳ 1971 -1975) chúng Tôi sẽ gián vào cánh cửa sổ của phòng điều hợp chuyên môn vào ban đêm (tất nhiên phải thông báo cho BS Minh và tài xế biết rõ địa điểm này từ tối hôm trước. Đúng ngày nộp đơn ứng cử, Ông Trưởng Ty HC đi xe jeep (khi Tôi về làm Phó Tỉnh, Tôi chỉ thị cho Ty Tài Chánh sửa các xe jeep hư cho mỗi Trưởng Ty 1 xe jeep) vào tòa HC khoảng 8giờ kém 5 phút bằng xe jeep, vì Ty HC ở sâu bên trong phải đi bộ khoảng 100 thước, tất nhiên các Ứng cử viên theo chân Ông Trưởng Ty HC vào để đúng 8giờ là nộp đơn. Đúng 8 giờ Ông Trưởng Ty HC nói: nơi nhận đơn là phòng điều hợp chuyên môn, tất nhiên các ứng củ viên chạy đi tìm phòng điều hợp chuyên môn ở đâu để nộp đơn, trừ có BS Minh là đã biết trước địa điểm để nộp đơn sớm nhất. Cũng đúng 8 giờ phòng điều hợp chuyên môn mở cửa sổ và có bảng "Nơi nhận đơn ứng cử........" , Ông Chương, Chủ Sự đã ngồi sẵn và cũng đúng 8 giờ xe chở BS Minh cũng tới nộp đơn (phòng điều hợp chuyên môn) và nhận giấy biên nhận ra về.....Khi các ứng cử viên tới thì BS Minh đã nộp đơn trước nhất nên được số 1. Tôi chấp nhận kế hoạch này và mọi sự diễn ra tốt đẹp. Chính vì điều này mà các cuộc bầu cử sau, luật ra thêm một điều là nơi nhận đơn phải công bố (yết bảng) trước mấy ngày...để trách tình trạng nêu trên.
Trong Tỉnh Phú Bổn có 43 địa điểm bỏ phiếu. Rút cuộc thì đương nhiên BS Minh đắc cử.......
Thượng nghị Sĩ Huỳnh Văn Cao, Ông Trần quốc Bửu tố cáo Tỉnh Phú Bổn gian lận cho BS Minh. Tất nhiên không có một sự gian lận nào nên rất dễ trả lời.
1) Tỉnh Phú Bổn có 43 phòng phiếu, phòng phiếu nào cũng ghi đủ tên những đại ứng cử viên, tức là có đại diện ứng cử viên đứng quan sát từ lúc bắt đầu bầu cử cho tới lúc, kiểm phiếu song và làm biên bản.
2) Luật có ấn định : Sau khi đếm phiếu song, có kết qủa của mỗi phòng phiếu, các đại diện ứng cử viên muốn khiếu nại phải ghi ngay vào biên bản, nhưng trong 43 biên bản của 43 phòng phiếu không có một chữ khiếu nại nào của các đại diện ứng cử viên vậy thì chứng tỏ cuộc bầu cử ở Phú Bổn không hề có sự gian lận.
Với lời văn sắc bén, bằng chứng cụ thể nên các người ủng hộ Ông Hồ Tống Minh không còn nói gì được, đó cũng là lý do BS Minh kính nể Tôi về khả năng, tài tổ chức , BS Minh có nói với Tôi : Ông Phó là người có tài nhưng không ở trong nhóm nào thì khó đi lên, BS Minh rủ Tôi vào "NHÓM NGUYỄN CAO THĂNG", Tôi chỉ cười và không trả lời, đồng thời BS Minh cũng tiết lộ cho Tôi chi cho ai bao nhiêu tiền (có người đòi bạc triệu, có người đòi hàng trăm ngàn.v.v)
Tóm lại vói Ông Nguyễn Bá Cẩn nhờ Tôi mà đắc cử còn BS Đinh Xuân Minh thì nhờ tiền mà đắc cử, đó là sự thật. Trước khi bầu cử Tôi có hỏi BS Minh là khi đắc cử BS sẽ giữ chức vụ gì trong Hạ Nghị Viện (vì Tôi biết chắc chắn là BS Minh sẽ đắc cử. BS Minh trả lời là sẽ nắm chức Tổng Thư Ký, nhưng sau này BS Minh lại giữ chức vụ Phó Chủ Tịch. Như vậy 3 chức vụ lớn nhất trong Hạ Nghị Viện Tôi đều quen biết: Chủ Tịch HNV là Ông NGBCẨN, người mà Tôi đã giúp đắc cử từ nhiệm kỳ 1966, Phó Chủ Tịch HNV là BS Minh đắc cử ở đơn vị Tôi đang làm việc và Tổng Thư Ký Hạ HNV là Phạm Duy Tuệ là bạn học cùng khóa 8 QGHC với Tôi, Tuệ rất mến Tôi, mỗi lần Tôi ở Phú Bổn về Tuệ hay đón Tôi đi Chợ Lớn ăn cơm và đến nay (2013) Tuệ và Tôi vẫn liên lạc với nhau (Tuệ ở Montreal Canada). Bác Sĩ Minh, thì Tôi qua Paris mấy lần thì được biết BS Minh đang hành nghề BS vùng ngoại ô Paris ?, Tôi cũng không tìm gặp BS Minh ( BS Minh đã đi cùng máy bay với TT Thiệu đêm ngày 25/4/1975 qua Đài Loan). Đặc biệt là tuy quen mấy người như vậy nhưng không bao giờ Tôi nhờ vả hay xin sỏ Họ một ơn huệ gì.
Tôi xin tạm kết thúc bài Hồi Ký ở đây. Hết
.............................
Bổ Túc
Do lời yêu cầu của Anh Le Huy Cat cho biết về "số phận những người ăn cắp công quỹ dành cho Tỉnh Phú Bổn...." Tôi xin bổ túc : Chỉ có Ông Bùi Quang Ngô bị lãnh trách nhiệm. Dù Tôi và nhiều nhân viên trong Tòa HC đều biết có những người giữ chức vụ cao hơn Ông BQ Ngô nhưng không bao giờ họ nhận có dính vào sự thâm lạm tiền của Trung gian Ngân Khố Tỉnh Phú Bổn (không có bằng chứng). Bằng cớ là Anh Tôn Thất Chước Tổng Thư Ký Bộ Nội Vụ nói với Tôi là lên Phú Bổn xem lại vấn đề Trung Gian Ngân Khố thâm lạm tiền (mất tiền) mà nhiều lần kiểm kê mà không phát giác ra ...(có thể hiểu là mấy người kiểm kê như Phó Tỉnh Trưởng, Trưởng Ty Ngân Khố Pleiku đã cố tình che đậy sự ăn cắp đó (vì họ đã được hưởng lợi lộc) trong các cuộc kiểm kê trước đây. Nên chỉ có ông BQNgô bị câu lưu và giải về Ty Cảnh sát ngay sau khi chấm dứt cuộc kiểm kê và Ông Ngô bị truy tố ra Tòa, Tôi cũng không rõ Ông Ngô bị mấy năm tù, còn Ông Ngô không có tài sản gì. Tuy nhiên Tôi và Trung Tá Tỉnh Trưởng Nguyễn Văn Nghiêm cũng hiểu là Ông Ngô đã già nên một hôm Tôi và Ông Tỉnh Trưởng có ra Pkeiku gặp Ông Chánh Án và Biện Lý tòa án Pleiku xin cho Ông BQNgô được những đặc ân nào đó như cho làm văn phòng, xin giảm án vào những dịp cứu xét việc ân xá, qủa nhiên sau này Ông BQNgô được lên văn phòng trại cải huấn (nhà tù) làm việc như một thư ký và chỉ một thời gian ngắn (Tôi cũng không rõ là bao nhiêu tháng ) Ông BQNgô đượcc ân xá, trả tự do.
Do lời yêu cầu của Anh Le Huy Cat cho biết về "số phận những người ăn cắp công quỹ dành cho Tỉnh Phú Bổn...." Tôi xin bổ túc : Chỉ có Ông Bùi Quang Ngô bị lãnh trách nhiệm. Dù Tôi và nhiều nhân viên trong Tòa HC đều biết có những người giữ chức vụ cao hơn Ông BQ Ngô nhưng không bao giờ họ nhận có dính vào sự thâm lạm tiền của Trung gian Ngân Khố Tỉnh Phú Bổn (không có bằng chứng). Bằng cớ là Anh Tôn Thất Chước Tổng Thư Ký Bộ Nội Vụ nói với Tôi là lên Phú Bổn xem lại vấn đề Trung Gian Ngân Khố thâm lạm tiền (mất tiền) mà nhiều lần kiểm kê mà không phát giác ra ...(có thể hiểu là mấy người kiểm kê như Phó Tỉnh Trưởng, Trưởng Ty Ngân Khố Pleiku đã cố tình che đậy sự ăn cắp đó (vì họ đã được hưởng lợi lộc) trong các cuộc kiểm kê trước đây. Nên chỉ có ông BQNgô bị câu lưu và giải về Ty Cảnh sát ngay sau khi chấm dứt cuộc kiểm kê và Ông Ngô bị truy tố ra Tòa, Tôi cũng không rõ Ông Ngô bị mấy năm tù, còn Ông Ngô không có tài sản gì. Tuy nhiên Tôi và Trung Tá Tỉnh Trưởng Nguyễn Văn Nghiêm cũng hiểu là Ông Ngô đã già nên một hôm Tôi và Ông Tỉnh Trưởng có ra Pkeiku gặp Ông Chánh Án và Biện Lý tòa án Pleiku xin cho Ông BQNgô được những đặc ân nào đó như cho làm văn phòng, xin giảm án vào những dịp cứu xét việc ân xá, qủa nhiên sau này Ông BQNgô được lên văn phòng trại cải huấn (nhà tù) làm việc như một thư ký và chỉ một thời gian ngắn (Tôi cũng không rõ là bao nhiêu tháng ) Ông BQNgô đượcc ân xá, trả tự do.
Tất nhiên khi Cảnh sát và Biện Lý điều tra có hỏi những ai liên hệ với việc thâm lạm tiền của Trung Gian Ngân Khố nhưng Ông Ngô không có bằng chứng để khai những người khác (như Phó Tỉnh Trưởng, Trưởng Ty Ngân khố Pleiku). Tóm lại phải hiểu là người khác có ăn, nhưng không để vết tích gì nên Ông Ngô lãnh trách nhiệm một mình. Tuy nhiên phải nói là Trưởng Ty Ngân Khố có liên đới trách nhiệm về phương diện Hành Chánh : 1) Tại sao các lần kiểm kê trước không phát giác ra ? 2) Tỉnh Phú Bổn (Ông Tỉnh Trưởng Phú bổn) mời vào 2 lần có ký nhận công điện mà không vào. Ông Tỉnh Trưởng Phú Bổn có quyền đề nghị với Ông Tổng Trưởng Tài Chánh trừng phạt Ông Trưởng Ty Ngân Khố Pleiku (cách chức hay cảnh cáo ghi vào hồ sơ) , vì Trưởng Ty ngân khố Pleiku cũng được coi như dưới quyền của Tỉnh Trưởng Phú Bổn (tuy nhiên Tôi khuyên Ông Tỉnh Trưởng Phú Bổn không làm gì vì Phú Bổn chưa thể lập ngay Ty Ngân khố mới, nên có thể Trưởng Ty Ngân Khố Pleiku sẽ làm khó dễ). Nhưng có một điều là sau khi Ông Thanh Tra Bộ Tài chánh (cùng 2 thanh tra của Bộ Nội Vụ và Kinh Tế) đã được đọc 2 công điện có chữ ký nhận của Trưởng Ty Ngân khố Pleiku mà không chịu vào Phú Bổn chứng kiến sự bàn giao thế mà Thanh Tra Bộ Tài chánh cũng không trình một biện pháp nào để trừng phạt Trưởng Ty Ngân Khố Pleiku ? Qua sự kiện như vậy là trong guồng máy của Bộ Tài Chánh cũng có sụ mờ ám (tham nhũng và che chở cho nhau..). Đáng lý ra Thanh Tra bộ Tài Chánh phải đề nghị trừng phạt Trưởng Ty Ngân khố Pleiku vì tội lỗi của Trưởng Ty Ngân khố Pleiku qúa rõ ràng: Không vào chứng kiến bàn giao Trung Gian Ngân Khố Phú Bổn trong khi ký nhận 2 cộng điện của Tỉnh Trưởng Phú Bổn coi như ra lệnh phải vào thi hành nhiệm vụ./. Hết
Toi cung xin len tieng de noi len long nguong mo cach lam viec rat CVA cua Anh Dan (va toi rat khoai cau ong Can noi sau khi dac cu dan bieu trong Hoi Ky #1). Chinh vi tinh cach ay ma nhung hoi ky cua Anh Dan rat hap dan, nhat la cho doc gia nhieu du kien ma binh thuong rat it nguoi VNCH duoc biet den! Tuy nhien, toi hoi tieng tiec la khong thay Anh Dan cho biet so phan nhung nguoi an cap cong quy danh cho tinh Phu Bon (trong Hoi Ky #2)ra sao (???!!!). Hy vong Anh Dan bo tuc them cho day du va mong Anh Dan tiep tuc pho bien them cac hoi ky khac nua.
Le Huy Cat