Những ai trong chúng ta hiện đang đi trên đại lộ me mé bên cạnh hoàng hôn của cuộc đời, tức là đã bắt đầu con đường số 6, nghĩa là đã sống hơn quá nửa cái kiếp người, chắc thế nào cũng còn nhớ kỷ niệm lần đầu tiên khăn gói lều chõng lên đường ứng thí kỳ thi mở màn cho sự nghiệp đèn sách của mình. Tôi muốn nhắc đến kỳ thi Tiểu Học, kỳ thi mà chúng ta thường gọi là “Ri-Me”, để tỏ ra là chúng ta cũng biết nói tiếng Tây, tuy chỉ là thứ tiếng Tây thuộc loại:
Tiếng Tây tôi để 3 mo,
đến khi Tây hỏi, tôi mò không ra
Trong kỳ thi này có một bài Chính tả mà có người còn gọi là Ám tả, có lẽ vì bài viết này quá u ám đối với các sĩ tử tí hon như chúng ta thời đó chăng? Bài chính tả được chấm 10 điểm, nếu chúng ta không viết sai lỗi nào. Và cứ mỗi lỗi là bị trừ mất một điểm. Các lỗi HỎI và NGÃ vì không quan trọng nên chỉ bị trừ ½ điểm.
Tôi là dân Huế chính gốc 100% tức là dân Huế “chay”, Huế rất chi là Huế, Huế từ đầu đến chân, Huế từ trong ra ngoài nên phát âm các chữ có dấu HỎI-NGÃ rất tùy tiện, phóng túng, hoàn toàn không giống người dân ở miền Bắc của Cố Đô Thăng Long, mặc dù Huế của chúng tôi cũng là Cố Đô Ngàn Năm Văn Vật. Do đó dân Huế chúng tôi sợ nhất là những chữ có dấu HỎI-NGÃ lúc viết bài thi chính tả, dù đã học thật kỹ cuốn sách viết về luật HỎI, NGÃ của Thầy Lê Hiếu Kính.
Tôi thường nghĩ thầm là: HỎI hay NGÃ thì cũng “mắm sốt”. Đọc lên dù phát âm đúng hay sai, người dân Việt Nam vẫn hiểu được như thường, vậy thì hơi đâu mà phải bận tâm…
Ví dụ như:
Hỡi cô tát nước bên đàng
Sao cô múc ánh trăng vàng đổđi
Dù ta có viết chữ “hỡi” với dấu HỎI thì ai mà lại chẳng biết chữ “hởi” có nghĩa là “ơi” là “ới” là “này”. Thế thì chữ “hỡi” viết đúng hay sai cũng không có gì là quan trọng. Chẳng lẽ viết đúng thì có tính cách thân mật hơn, lịch sự hơn, âu yếm hơn, dễ thương hơn là viết sai hay sao? Cũng như chữ “đổ”, nếu có viết sai với dấu NGÃ thì cũng không ai lại nghĩ lầm là hạt “đậu” được.
Luận điệu này của tôi đã bị người yêu của tôi chê sát ván và bảo tôi là gàn bướng quá thể (?). Nàng răn đe, phụng phiụ:
– “Cái kho tàng chữ nghĩa tuyệt vời của tiếng Việt sẽ bị những người ngoan cố như anh làm thui chột mất thôi. Viết mà đúng thì thứ nhất, chẳng ai bắt bẻ gì được mình. Nếu không á hả, có khi lại còn bị người ta cười là mình dốt nữa đấy. Thứ nhì, mỗi chữ có cái nghĩa riêng của nó, xập xí xập ngầu thế nào được. Này nhé, em BỎ công ra (dâú HỎI đây nhé) lý luận, dẫn giải lung tung như thế này, mệt lử cò bợ chứ có phải đùa đâu, thế mà anh chẳng chịu hiểu cho, vẫn cứ khăng khăng cho là mình có lý. Thật là chả BÕ cái công (dâú NGÃ đây nhé) em nói ra rả bâý lâu. Vậy thì … em BỎ anh (hứ!). Anh í à, chẳng BÕ để .. để em .. để em .. gì nhỉ ..? Đâý, anh thâý chưa, anh đã thâý tiếng Việt của mình phong phú, biến hóa tài tình như thế nào chưa? Thế mà anh nỡ lòng nào nói cùng một giọng, viết cùng một kiểu, thế thì hỏng bét! Giời ơi là giời! Anh gàn lắm! Anh cãi châỳ cãi cối! Anh… bướng!!! …v..v… “.
Các bạn có biết những cái v(ân) v(ân) chấm chấm đó, hồi mới quen Nàng, tôi đã nhặt không kịp, tôi đã hẩy đi không kịp sau những lá thư tỏ tình với Nàng không?
Người tôi yêu là dân Bắc Kỳ rau muống, các bạn ạ, chính hiệu con nai vàng. Nàng rất chi ly khi viết tiếng Việt Nam, cũng chi ly như lúc ăn bún riêu nấu với cua đồng mà dân Huế chúng tôi gọi là con “rạm”. Cọng rau muống dù nhỏ bé đến đâu cũng bị Nàng chẻ ra làm tư. Vì thế mỗi lần viết thư cho Nàng, tôi phải dùng từ điển Việt-Pháp của cụ Đào Đăng Vỹ để tra cứu các dấu HỎI-NGÃ, mà nếu có ai nhìn thấy tôi dùng từ điển Việt Pháp để viết thư chắc lại nghĩ là tôi đang viết thư cho một cô đầm nào đó, và chắc là phải phục tài ngoại ngữ của tôi ghê lắm. Kể ra thì đó cũng là một cái lợi khi bị hiểu lầm như thế. Nhưng lại là một nỗi khổ cho riêng tôi. Đã qua được kỳ thi “Ri-Me” đầu đời rồi mà vẫn phải học lại cách viết chính tả với dấu HỎI-NGÃ nhiêu khê phiền toái. Muốn tránh nỗi khổ này, tôi thường tránh né dùng những chữ có dấu HỎI-NGÃ và tìm những chữ đồng nghĩa thay thế vào.
Ví dụ, thay vì viết: “Anh nhớ Em kinh khủng” thì tôi viết “Anh nhớ Em ghê gớm”.
Nàng có chê là tôi viết không văn chương chữ nghĩa thì tôi cũng đành chịu và Nàng cũng ráng chịu, cho bõ ghét cái thói chi ly ưa vạch lá tìm sâu, sửa chữa những lỗi lầm HỎI-NGÃ.
Thật ra thì tôi cũng phải cảm ơn Nàng, vì nhờ Nàng mà tôi biết viết đúng rất nhiều chữ có dấu HỎI-NGÃ (tuy là vẫn còn sai khá nhiều). Nhưng nếu bây giờ mà cho tôi đi thi lại Ri-Me thì bài chính tả của tôi chắc chắn là xuýt nữa thì được 10 điểm, nhờ có người yêu là dân Bắc Kỳ đấy (biết rồi, khổ lắm, khoe mãi!). Lại nữa, nhờ chịu khó tìm kiếm những chữ đồng nghĩa không có dấu HỎI-NGÃ mà tôi đâm ra hoạt bát hẳn lên và rất giâù ngữ vựng.
Chẳng hạn như câu ca dao dẫn chứng trên kia tôi có thể viết như thế này:
Cô kia tát nước bên đàng
Sao cô múc ánh trăng vàng quăng đi
hay là:
Này cô tát nước bên đàng
Răng cô múc ánh trăng vàng dzụt đi
Các bạn có thấy tôi biết dùng cả chữ Huế và chữ miền Nam không? Như thế này thì người yêu của tôi làm sao mà có thể chỉ trích tôi viết sai HỎI-NGÃ được nữa chứ, hử?
Bây giờ nhé, các bạn thử xem tài biến chế của tôi để tránh dấu HỎI-NGÃ, khỏi phải sợ người yêu bắt bẻ. Thì đây, thay vì viết:
“Ngủ dậy nửa đêm, lặng lẽ, mò mẫm, mở tủ lạnh, kiếm hũ sữa bò, tìm một cái ly mủ, đổ vào lưng lửng ly, hỉ hả ngủm từng giọt nhỏ, không có gì khỏe bằng…”
Các bạn có thấy cái câu này gồm không biết bao nhiêu là dấu HỎI-NGÃ làm điên đầu những người dân miền Trung và miền Nam không? Nếu không tin tôi, các bạn (tôi không thách đố dân Bắc kỳ như người yêu của tôi) thử viết mà không được dùng từ điển như tôi, xem thử các bạn viết đúng được bao nhiêu chữ. Nhưng đừng lo, dễ lắm! Hãy bắt chước tôi tránh né:
“Thức giấc lúc 12 giờ khuya, nhẹ nhàng, rờ mò cạy frigidaire, kiếm lon nước vắt từ vú con bò cái, tìm cái ly nhựa rót vào lưng chừng ly, cười một mình, uống từng ngụm in ít một, không có gì khoái chí bằng…”
Sao, các bạn có thấy tôi tránh né thần tình chưa? Đọc lên, nghe cũng xuôi tai lắm chứ bộ? Nhưng cũng chả xong với cái tính chi ly ưa bắt bẻ của người tôi yêu, các bạn ạ.
Thế là có ngay một màn giảng nghĩa a, dẫn chứng a, lôi các câu của những danh nhân kim cổ ra mà kể lể a, tranh luận a… thôi thì đủ điều, đủ kiểu. Nàng có cái esprit critique mà lỵ, tôi đã bảo. Mà không những thế, lại kiêm luôn cái esprit analytique nữa, giời ạ, thế thì có khổ cho cái thân tôi không cơ chứ!
Nàng thường thỏ thẻ (nguyên văn):
– Anh cứ thử tưởng tượng như thế này này, trước khi viết. Cứ thử tưởng tượng xem em sẽ nói cái chữ đó với cái giọng như thế nào, lên giọng hay xuống giọng, là anh biết sẽ phải viết với HỎI hay NGÃ ngay thôi. Ví dụ cụ thể đây nhé, cho mà thích mê tơi nhé, cho mà nhớ đời nhé, nghe đây này: anh cởi …, xuống giọng (vì nằm xuống?) dấu HỎI, đã nhớ chưa? Và rồi thì … em cỡi …, lên giọng (vì leo lên?) dấu NGÃ, nhớ chưa nào?
Gì chứ, ma bùn như tôi, cái ví dụ này là tôi khoái nhất, nhớ nhất, nhớ chết đi được, nhớ đời! Giọng nói của Nàng, ôi sao mà nó ỏn thót đến thế không biết, du dương mê ly lắm cơ, nghe mà cứ chết lịm cả người đi mất thôi, đứ đừ đừ (Dạ Lan của đài Tiếng Nói Quân Đội ngày xưa mà lỡ có dại dột đòi so tài “rù rì, dú dí” với Nàng là thua bét tỹ ngay), thế thì bảo sao mà tôi không tăm tắp tuân theo lời dạy bảo của Nàng cho được?
Và kỳ lạ chưa, sao dạo này tôi không thấy Nàng đả động gì tới hai cái dấu quái ác HỎI và NGÃ nữa thế nhỉ ??? Đã lâu lắm rồi nên tôi cũng quên mất cái cảm giác “ngẩn tò te” mỗi lần gửi thư cho Nàng xong, mong mong ngóng ngóng sốt cả ruột cú phone của Nàng, để chắc mẩm sẽ được nghe những lời lẽ cứ gọi là mềm nhũn ra vì vừa thấm đẫm những tình tự tôi trao. Nhưng không các bạn ạ, giời ạ, thay vào đó, tôi chỉ nghe những nào là:
– Chết chửa, cái chữ “xxxx” này mỗi ngày nghe cả chục lần, nói cả trăm lần, đọc cả nghìn lần, thông thường như vậy mà anh cũng viết sai cho được thì… phục anh thật cơ! Lại còn chữ “yyyy” nữa, anh viết như thế này thì em hiểu thế nào bây giờ đây, hở giời? Viết cái gì mà chữ nghĩa ý tứ lộn cứ tùng phèo hết cả, em chả hiểu gì sất !!!…
Tôi ngẩn tò te là phải. Đực người ra là phải.
Nhưng may quá, đó là cái lúc ban đầu thôi, cái thuở ban đầu lưu luyến ấy mà. Qua lâu rồi. Cái thuở mà tôi, vì ngẩn tò te nhiều quá nên đâm ra tức khí, bèn lôi một lô mấy bộ từ điển (vẫn nằm mốc meo ở ngăn tít cao trên cùng của kệ sách) để tra tra cứu cứu mỗi khi gặp phải một chữ oái oăm nào đó. Nếu có tả oán cái nỗi khổ cực của tôi vì phải đánh vật với mấy quyển từ điển những lúc viết thư tình cho Nàng, chỉ nghe Nàng phì cười, khuyến khích:
– Càng giỏi chứ sao. Người Việt mà không viết rành tiếng Việt, xấu hổ lắm, nhé.
Có rất nhiều lần sau khi xem xong thư của tôi, Nàng gọi, chỉ để bảo:
– Anh viết chữ “zzzz” này sai rồi nhé. Dấu HỎI (hay NGÃ) đâý, chứ không phải dấu NGÃ (hay HỎI) đâu. Nhé, anh nhé.
Tôi cãi, hùng hồn cãi, vì chữ này thông thường quá mà, dễ ợt, nên tôi nhất định cho rằng tôi viết như thế là đúng rồi, đúng quá xá đúng rồi. Phải là dấu NGÃ (hay HỎI) chứ, chắc chắn một triệu phần trăm. Nàng cười xòa, tự tin, rồi thách tôi tra hai cuốn từ điển khác nhau để kiểm chứng lại. Chục lần như một, chỉ vài phút sau, tiếng tôi dzọ dzẹ hẳn, âu yếm:
– Em là quyển từ điển vivant của anh. Anh viết nhầm thật. Phục thầy, “chịu” thầy ..qu..á..a..á!
Tôi “thấy”, bên kia đầu dây, Nàng cười tủm tỉm, mắt long lanh, sung sướng, và hình như mát (lắm) cái ruột nữa thì phải….
…. Gần đèn thì sáng, các bạn ạ. Nhờ quen với Nàng, nhờ sự chăn dắt của Nàng, tôi sắp có thể trở thành văn sĩ đến nơi. Một điều tất nhiên thôi. Viết nhiều, viết lắm như thế này, để ca tụng Nàng í mà, thì rồi một ngày đẹp giời nào đó cũng sẽ … bất đắc dĩ trở thành văn sĩ nổi tiếng chứ chả chơi đâu, nhỉ?
Thế đấy, cái mối tình văn chương chữ nghĩa của tôi với Nàng, kết chằng kết chịt bằng những dấu HỎI + NGÃ, và rồi khó gỡ. Nàng đã nhập hẳn vào tim, vào óc, vào… người tôi. Nàng ám ảnh tôi cả ngày lẫn đêm. Tôi đang dần dần biến thành Bắc kỳ giống Nàng. Chắc có lẽ giống y hệt rồi, giời ơi là giời, thế này thì có “sướng” cho cái thân tôi không cưa chứ!!!
“Cò” đây chẳng phải “Con Cò mày đi ăn đêm” mà cũng chẳng phải “Cái Cò súng của các ông”, không phải, giời ạ. Cò-cảnh-sát hay Cò-mồi lại càng không phải nốt. Cò đây là Thầy Cò. Đúng ra phải gọi là Cô Cò hoặc Bà Cò thì chính xác hơn, nhưng trong ngôn ngữ tiếng Việt tôi chưa thấy ai gọi như thế bao giờ, nghe nó tréo ngoe, nó chỏi tai thế nào ấy. Có lẽ tại cái “nghề Cò” từ hồi nảo hồi nào chỉ toàn do các ông đảm nhiệm. Nhưng thời buổi bây giờ, thời buổi mà các bà các cô có thừa bản lĩnh để xâm chiếm hầu hết các lãnh vực trong nhà (thì đã đành) cũng như ngoài phố thì chắc chắn đã có nhiều Cò phái nữ, mà tôi là một thí dụ điển hình.
Hình như chữ Cò tiếng Việt này là do chữ Correction (sửa chữa) tiếng Tây mà dân mình gọi tắt nôm na cho tiện. Vậy thì Cò tôi làm nghề sửa chữa, nhưng cũng chỉ hành nghề bất đắc dĩ thôi mỗi khi có ai nhờ cậy.
Chả là ông Giời đày đọa thế nào đó chẳng biết mà tự dưng đì cho tôi cặp mắt cú vọ super nhạy. Còn hơn cú lom lom dòm nhà bệnh. Chỉ cần lướt sơ sơ qua bất cứ một đoạn bài nào đó là Cò tôi thấy liền tút xuỵt những chữ viết sai chính tả hoặc chấm phẩy sai khoảng cách, hoặc lối viết trúc trắc trục trặc, lủng ca lủng củng.
Cặp mắt cú vọ hình như có sắc hơn thì phải, kể từ khi tôi tập tễnh gõ lóc cóc lăng nhăng (để phát tiết ấy mà) nên có cơ hội được quen biết nhiều người trong giới viết lách. Coi bộ bài Hỏi hay Ngã mà tôi viết mấy năm trước là cái lý do thường được những người quen biết nghĩ đến nhiều nhất mỗi khi nhờ tôi… Cò hộ, chắc có lẽ vậy. Và rồi tôi trở thành Thầy Cò lúc nào không hay.
Ối giời, chẳng phải chỉ những lỗi chính tả Hỏi hay Ngã mà thôi đâu. Cò tôi ngán ngẩm lắm lắm mỗi khi đọc những bài vở chấm phẩy loạn xà ngầu và nhất là khi khổng khi không tác giả ngẫu hứng bỏ vài khoảng cách, khơi khơi vậy đó, giữa hai chữ !!!! Cò tôi nghĩ, hay là tác giả cố ý bỏ như thế để độc giả thấy cho rõ… chữ? hay là để nhấn mạnh cái ý muốn truyền đạt? Nhưng rồi tiếp liền theo đó lại có những đoạn viết liền tù tì không bỏ khoảng cách nào ở những chỗ lẽ ra phải bỏ.
Thế là thế nào, hử, hử, hử?
Nếu chỉ là viết i-meo(s) cá nhân giữa bạn bè, giữa người thân hoặc những người quen biết thì không sao, du di được vì meo chỉ lưu hành trong một vòng tròn nhỏ giới hạn (mặc dù có rất rất nhiều Người Nhận mắc cái tật chuyển meos tiếp đi tùm lum vô tội vạ); vả lại meo miếc thường bị xóa đi một ít lâu sau khi nhận được và đọc xong.
Nhưng còn những bài vở viết để đăng trên Net, để phổ biến rộng rãi khắp các trang web và lưu trữ năm này qua tháng nọ thì sao? Những lỗi lơ đãng sẽ vẫn sờ sờ ra đó, y nguyên năm này qua tháng nọ. Mà đấy lại là sản phẩm của những tác giả có danh tiếng lẫy lừng đã từng viết lách cả chục năm nay, bài vở thấy đầy dẫy trên các websites, cả ở hải ngoại lẫn bên nhà cũng thấy lềnh khênh đăng đều đặn mỗi tuần.
Thế là thế nào, hử, hử, hử?
Thế là Cò tôi cứ gọi là hoa cả mắt cả mũi lên mà sửa mà chữa đến phờ cả người và còng cả lưng, chứ còn thế nào nữa, lọ là phải ngôn.
Những người dễ dãi thấy những lỗi như vậy thì chắc chỉ chậc lưỡi vài phát rồi xính xái bỏ qua. Nhưng còn những người khó tính khó nết như Cò tôi chẳng hạn, đọc một bài viết hay ơi là hay mà cứ tí lại vấp phải những lỗi “vớ va vớ vẩn” như thế, đâm ra… giảm sướng đến hơn một nửa. Và tức anh ách nữa (cũng biết là tức lãng-xẹc đấy chứ, nhưng Cò tôi không đừng được).
Có lẽ tại Cò tôi bị ám ảnh bởi những câu của Boileau, bắt buộc phải học thuộc lòng từ thuở bé trong giờ tập làm văn:
“Hâtez-vous lentement, et, sans perdre courage,
Vingt fois sur le métier remettez votre ouvrage:
Polissez-le sans cesse et le repolissez;
Ajoutez quelquefois, et souvent effacez”
Nicolas Boileau-Despréaux (1636-1711)
Tạm dịch:
Hãy vội vã nhưng từ từ nhá
Chớ nản lòng trong việc làm ăn
Hai chục lần rồi mà còn ngó lại tác văn
Chuốt lại nó không ngừng và chuốt lại
Thêm đôi khi, và xóa bỏ luôn hồi
Thì cứ cho là trong lúc ý tưởng ào ào tuôn lai láng nên phải gõ (# viết) thật nhanh không kiểm soát kịp. Cứ gõ lia lịa cái đã, để khỏi mất nguồn cảm hứng, rồi tính sau. Nhưng sau khi viết xong, ./. rồi thì sao? Thế không đọc lại ư? Thế không thấy những chỗ viết sai ư?
Có một điều mà Cò tôi không thể hiểu nổi là nếu mở một website của bất cứ thứ tiếng nào khác ra xem, đọc những bài không phải của những tác giả người Việt, ít khi Cò tôi thấy có những lỗi như vậy. Sao người ngoại quốc họ viết cẩn thận thế không biết nữa, tuân theo quy luật đàng hoàng và rất ít khi để sót các lỗi lơ đãng. Lơ đãng chứ không hẳn là chính tả, ví dụ như “tôi buồnkhong hiểu vì soa tôi buồn…”
Nhắc đến quy luật, tự dưng lại nhớ đến cái meo của một tác giả từ mấy năm nay viết lách rất hăng, Cò tôi đọc mà cứ thấy mát lạnh cả ruột non lẫn ruột già. Nguyên văn cái meo nhận lúc 17:28 ngày thứ Tư mùng 7 tháng 6 năm 2006 nó như thế này: “… tôi xin thành thật cảm ơn chị Bích Vân đã tận tâm sửa lỗi chính tả bài vở của tôi trong thời gian vừa qua. Những điều mà Chị chỉ dẫn rất là quý báu và rất cóích lợi cho tôi. Nay tôi cảm thấy tự tin hơn …” (ngưng trích)
Và thế là từ đó trở đi, Cò tôi đặc biệt để ý đến các bài viết của tác giả này, tò mò … rình xem diễn tiến như thế nào. Thời may Cò tôi mấy năm nay làm webmistress cho một trang web nên lại càng có dịp để thấy rõ sự khác biệt, mỗi khi phải sửa soạn để upload bài vở của tác giả. Quả có khác hơn lúc trước nhiều lắm. Có thế chứ, Cò tôi cứ tủm tỉm cười khoái chí mãi, mũi phồng to lắm cơ!
Mà những điều chỉ dẫn này có quan trọng gì cho cam, sơ đẳng ấy mà.
Không nói đến vụ chính tả, Cò tôi chỉ nhắc nhở (vài lần) như thế này này:
1- Trước dấu chấm (.)và dấu phẩy (,): không chừa một khoảng nào
2- Trướchai chấm (:) và dấu chấm than (!) hoặc dấu chấm hỏi (?): không chừa một khoảng cách nào
3- Sau dấu chấm, dấu phẩy, hai chấm, chấm than, chấm hỏi, .v.v..: bắt buộc phải chừa một khoảng và chỉ 1 mà thôi
*(theo lối viết trên các trang mạng của Âu châu và cả của Mỹ hiện nay)
4- Trong hai dấu ngoặc, cả đơn lẫn kép: không chừa khoảng nào.
Ví dụ: (ối giời đất ơi) và “buồn nẫu cả ruột”
5- Giữanhững chữ có tính cách tương tự thì nên có dấu phẩy, nhưng trước chữ cuối cùng phải có chữ“và” hay “hoặc“…
6- Đừngtự dưng bỏ 2 hay 3 khoảng trống giữa các chữ
7- Nếu không phải kê khai số lượng hay thứ tự, thường thì người ta viết chữ hơn là số. Ví dụ: một vài, một số ít, một lúc nào đó, dăm ba bữa nữa, năm bữa nửa tháng,…
Đấy nhé, toàn là những điều mà ai cũng biết, thế mà lại không chịu áp dụng mới lạ quá chứ lỵ, Cò tôi chịu thua, không tài nào hiểu nổi tại sao lại như vậy.
Cò tôi phụ trách đăng bài vở cho một trang web nên có ít nhiều kinh nghiệm về những lỗi lơ đãng của các tác giả. Trước khi sửa soạn để upload một bài, Cò tôi mắt đọc đến đâu thì tay sửa lia liạ đến đấy những lỗi “linh tinh” vừa kê khai, cộng thêm những lỗi lơ đãng viết sai dấu (ối giời ôi sao mà lắm thế không biết!). Sửa xong xuôi, kiểm lại thêm một lượt nữa xem có để sót lỗi nào không, rồi sau đó Cò tôi mới bỏ lên web. Cũng nhiêu khê lắm chứ chả bỡn đâu, và mất thời giờ vô số kể.
Chỉ tại Cò tôi mắc phải cái goût de la perfection, Tây họ bảo như thế, nên… thân làm tội đời, giời ạ !!!!