Ngày
tàn của toàn cầu hóa ?
TS.Phan
Văn Song
Ngày
hôm qua, thứ năm 27 tháng bảy, 2017, đang viết bài nầy, đọc thời sự
Pháp cho biết Tổng thống Macron vừa chỉ thị cho chánh phủ Pháp quốc hữu
hóa –
nationaliser
công ty
xưởng đóng tàu STX. Công ty
nầy, với 2800 nhơn viên, cùng với các công ty vệ tinh liên ngành đã tạo
công ăn việc làm cho tất cả trên 7000 công nhơn và nhơn viên cho cả một
vùng miền Tây đất Pháp, chung quanh hải cảng St Nazaire, thât sự là một
tập đoàn đa quốc gia Ý-Pháp, vì cần tăng
vốn, nên phía Ý có một công ty lớn Ý, số một đóng tàu âu châu đề nghí
ứng tiền tạo mất cân bằng, và tạo cơ biến phần hùn của nước Pháp sẽ là
thiểu số ! Nên chánh phủ Pháp đề nghị buộc các cổ đông Ý phải hoản bỏ
tiền vào phần hùn mình lại chờ cho phe Pháp giải
quyết, hoặc chờ cho chánh phủ Pháp giài quyết, đại ý để đạt tỷ số cân
bằng là 50/50, nửa Pháp, nửa Ý). Đây là một hành động một quốc gia, một
nhà nước xâm phạm quyết định một quyền lợi kinh tế một công ty quốc tế,
âu châu, trong một quy chế tự do mậu dịch,
tự do đầu tư. Câu hỏi tự nhiên của dư luận chánh trị, nhứt là phía các
nhà chánh trị gia Ý rằng ngày nay từ toàn cầu hóa còn có nghĩa gì không
với ông Macron ? Thử trở lại từ đầu năm nay, thử nhớ lại những biến
chuyển của tình hình chánh trường những tháng
gần đây, để luân vấn đề và câu hỏi ấy :
1/Toàn
cầu hóa tạo khủng hoảng kinh tế, tạo thất nghiệp :
Trong
những lời hứa của ứng cử viên Tổng thống Donald Trump, để cứu vãn tình
hình nước Mỹ (cũng như Tây Âu) đang trên đường ra khỏi hệ thống kỹ nghệ
hóa – de-industrialization, désindustrialisation - với một loạt nhà máy
kỹ nghệ lần lượt đóng cửa, hàng loạt công
nhơn kỹ nghệ thất nghiệp, từng khu phố của các đại đô thị Mỹ chuyên
nghiệp lần lượt bị bỏ hoang (Chicago, Detroit … ) rằng khi đắc cử Tổng
thống, ông Trump sẽ « đánh thẳng » vào chánh sách « toàn cầu hóa », để
đem công ăn việc làm cho công dân Mỹ. Mặc dù,
toàn cầu hóa, ngày nay trên toàn thế giới cũng đang và đã bị, nơi thì
các phong trào bế môn tỏa cảng, nọ là các phong trào dân túy, hay tựu
trung, cũng do tình hình của nền kinh tế quốc tế đang trên đà tuột dốc,
hết trên đất Mỹ lại đến trên đất Liên Âu, đến
cả, thậm chí trên những quốc gia miền đông và trung Âu châu, vừa mới
ngóc đầu dậy, sau bao nhiêu năm bị chủ nghĩa cộng sản kềm kẹp, vẫn sử
dụng vai trò của « toàn cầu hóa », để làm con « ngáo ọp », để mượn cớ,
cắt nghĩa mọi lỗi lầm quản trị của các nhà cầm
quyền.
2/
Mỹ không ký kết, hay không tham dự những hiệp ước thương mãi :
Ngày
23 tháng giêng năm 2017, Tổng thống Trump, vừa nhậm chức đã ký ngay một
sắc lệnh rút chơn Mỹ ra khỏi PTT, Hiệp định Hợp tác Xuyên Thái Bình
Dương –
Trans-Pacific Partnership
Agreement-PTT, ký ngày 4
tháng Hai 2016, giữa các quốc gia Xuyên Thái Bình Dương, nghĩa là các
nước Á châu, Mỹ Châu và Úc châu ven Biển Thái Bình (trong đó có Việt Nam
Cộng sản với nhiều hy vọng rằng nhờ đấy ăn quen nghề tham nhũng).
Tổng
thống Trump cũng không tiếp tục cuộc đàm phám Tafta, về những trao đổi thương mại tự do giữa các quốc gia Xuyên Đại Tây Dương -
Trans-Atlantic Free Trade
Agreement-Tafta. Và ông đang
sẳn sàng đặt lại vấn đề Nafta, Hiệp ước Thương mại Tự do Bắc Mỹ - Nord
American Free Trade Agreement-Nafta,
một hiệp định ký năm 1994, đã tạo một thị trường chung lớn đi từ Mể tây Cơ đến Alaska.
Ứng
cử viên Trump lại còn hung hăng hăm dọa trục xuất Trung Cộng ra khỏi
thị trường thế giới, dọa sẽ đánh thuế 45% hàng hóa Tàu, và 35% hàng hóa
Mỹ gia công tại xứ Mể.
Nói
tóm lại, ứng cử viên Tổng thống Donald Trump đang bài bác chánh sách
« toàn cầu hóa », đóng lại cánh cửa do Tổng thống Ronald Reagan cùng với
vị đồng lõa bên kia bờ biển là bà Thủ tướng Magaret Thatcher đã mở ra
vào đầu thập niên 1980. Đúng vậy, để cứu vãn
ngân sách đầy lỗ lã của Huê kỳ (lúc ấy), Tổng thống Reagan cho mở rộng
sanh hoạt tài chánh, cho phép tự do kinh thương (tự do mậu dịch) và từ
ấy thay đổi toàn bộ mặt thế giới : phần giai cấp nghèo đã được chia
thành làm bốn. Nhưng lại tạo một yếu điểm : mất
hẳn cân bằng giai cấp xã hội, và có những vùng trong một quốc gia hoàn
toàn mất hẳn phồn thịnh… mà chẳng được ai quan tâm đến.
Phải
cần một thời gian khá dài, các nhà nghiên cứu kinh tế, vì mê « của
mới » là chánh sách thương mại tự do - tự do mậu dịch, mới để ý đến
những tác hại xã hội bên lề đang hoành hành. Giáo sư David Autor, giảng
sư tại Đại học MIT, đã nhận định được, sau khi nghiên
cứu cả mấy năm nay các thị trường nhơn công Huê kỳ bị cạnh tranh bởi
nhập cảng hàng Tàu. Kết quả nghiên cứu cho thấy rõ rằng từ năm 1999 đến
2011, nhập cảng ồ ạt hàng hóa Tàu đã cướp đi 2 triệu công ăn việc làm
Mỹ. Và một khi các nhà máy, các khu vực, các
đô thị, các công nhơn chuyên nghiệp hay sống bên lề khu vực chuyên
nghiệp cùng nhau « thất nghiệp » với ngành kỹ nghệ bị đóng cửa, ảnh
hưởng vẫn còn vương vấn đến cả trên 10 năm sau ! Ảnh hưởng chánh trị lại
càng rõ ràng hơn : dư luận quần chúng Mỹ những vùng
« gặp nạn », những vùng « cựu công kỹ nghệ » đều thuận, ào ào bỏ phiếu
ủng hộ ứng cử viên người « hùng » Donald Trump, người mạnh bạo đặt vấn
đề thẳng và hứa hẹn quyết tâm sẽ giải quyết nạn thất nghiệp với những
biện pháp mạnh, dám xóa bỏ những « ù ơ dí dầu,
thỏa thuận ngoại giao, chánh trị đàng hoàng – politically
correct-politiquement correct »
của đám chánh trị xưa.
Và
Donald Trump đắc cử Tổng thống, ngày nay mọi người đang chờ xem ông
Tổng thống mạnh miệng thực hiện những lời hứa bất chấp dư luận thế giới,
chỉ làm sao vực dậy sức mạnh nước Mỹ, đem lại công ăn việc làm cho toàn
công dân Mỹ, dựng lại một nước Mỹ trù phú,
phồn vinh.
3/
Liên hiệp vương quốc và brexit :
Bên
nầy trời âu cũng vậy, với những suy nghĩ như trên, với những lý luận
như trên, công dân bà Hoàng Elizabeth II của Liên hiệp Vương quốc-
United Kingdom
đã một lòng bỏ phiếu đòi ly dị, rời khỏi Liên hiệp Âu châu. Cuộc tình
giữa hòn đảo và lục địa âu châu là một cuộc tình khi thương khi ghét -
je t’aime, toi non plus,
đã mấy năm nay rồi, ai cũng than không mang lại lợi tức nào, nhứt là phía bên Anh -
Bristish
(dùng từ Anh để dịch từ British cho nó gọn) nên dân Anh quyết định ly dị -
Brexit,
mặc dù biết, sẽ gặp nhiều khó khăn, tạo một lỗ hổng lớn trong cái tổ
chức tiên phong của giấc mơ « chung sống hòa bình, đồng làm, đồng
hưởng » của toàn dân tây âu sau hai cuộc tự do tàn sát của hai thế chiến
1 và 2.
Mọi
cuộc tình, cuối cùng cũng, hélas,
tout passe, tout casse, tout lasse
– than ôi chỉ là đổ vỡ ! Hãy nhớ bài học của nhà thơ ngụ ngôn nổi tiếng
của thế kỷ thứ 17 của xứ Pháp Jean de la Fontaine (1621-1695) :
Chez les amis, tout s’excuse,
tout passe. Chez les amants, tout plait, tout est parfait. Chez les époux, tout ennuie, tout lasse
– Giữa tình đôi bạn : thông cảm, tha thứ. Giữa đôi tình nhơn : đẹp, tuyệt. Giữa nghĩa vợ chồng : chán nản, buồn hiu ! Thật là :
« Anh
đi đường anh tôi đường tôi,
Tình
nghĩa đôi ta có thế thôi,
Đã
quyết không mong sum họp mãi
Bận
lòng chi nữa lúc chia phôi… »
(Chạnh lòng
Thế Lữ -1907-1969)
Và
có phải đây là lúc hình ảnh không còn nữa của « Quả đất bằng phẳng - La
Terre est plate – The Earth is flat »,
của các giới truyền thông của một trái đất không biên giới ? Do nhà báo
nổi tiếng của báo « New York Times » Thomas Friedman, tả trong cuốn
sách nổi tiếng cùng tên xuất bản năm 2005 ? (Bản tiếng Pháp « La Terre
est plate – Edition Tempus-Paris 2005) *. Hay
đây bắt đầu, thời của la
démondialisation – the deglobalization
Hoàn cầu hóa, hay Toàn cầu
hóa tiêu tùng, tả trong sách trùng tên bởi Arnaud Montebourg năm
2011** ? Hay là bắt đầu của vận hành, vượt thoát « hoàn cầu hóa », hay «
toàn cầu hóa » -
déglobalisation (tiếng
pháp)
hay
deglobalization dùng trong
thị trường chứng khoán – marché
boursier-stock exchange market để
theo dõi sanh hoạt thị trường, và sức khỏe kinh tế tài chánh các xí nghiệp đa quốc gia ?
« Thực
tế mà nói, ngày nay đã hết toàn cầu hóa rồi ! »
nhà giáo và kinh tế gia Daniel Cohen của Pháp đã nói rõ, « Tất
cả những gì định nghĩa sự chấm dứt của toàn cầu hóa đã rõ ràng
! Nào những máy móc sản xuất,
nào những giây chuyền sản xuất cần nhiều công nhơn sản xuất đều
« bị xuất cảng » sang Á châu, sang Mể Tây Cơ, sang Đông và Trung Âu
châu, hay Thổ nhĩ Kỳ cả rồi. Người ta còn nhìn thấy vài ba thí dụ hoặc
xuất cảng nhà máy –
délocalisation,
hay có khi may mắn hơn relocation
– tái nhập, xây dựng lại nhà máy tại nhà. Nhưng đấy là chuyện hiếm có ! »
ông nhà giáo của Trường Quốc gia
Sư phạm – École Normale Supérieure nầy, chẳng những tiên đoán mà còn nhấn mạnh : « Biên
giới tương lai mới của toàn cầu hóa sẽ những cuộc di dân của thế giới ».
Một cựu chuyên gia của các thương thuyết ngoại giao thương mãi của Ủy
ban Âu châu về thương mãi quốc tế cho biết rõ thêm là : « Từ
15 năm nay, không có một ký kết hiệp ước, hay hiệp định thương mãi liên quốc gia nào to lớn cả ! Và ngay cả
WTO-World Trade Organization
– OMC-Organisation Mondiale du Commerce
- Tổ chức Thương mãi Thế giới cũng đang dậm chơn tại chỗ ! ».
Trước
khi ông Trump đắc cử, thương thuyết Xuyên Đại Tây Dương (Tafta) đã dậm
chơn tại chổ rồi ! Ngay chính Tổng thống Obama đã ra lệnh nâng thuế đánh
nặng vào sản phẩm nhôm –
aluminium
Tàu và cương quyết từ chối
không cho Tàu hưởng quy chế « quốc gia có nền kinh tế thị trường » mặc
Tàu đã gia nhập tổ chức WTO. Liên Âu cũng thế, đắn đo, phân vân rất
nhiều, để giữ phần tự do dùng biện pháp quan thuế, trừng trị hoặc trả
lời, những đòn phá giá –
dumping của Tàu, như năm
vừa qua về những tấm biển điện mặt trời – panneaux
solaires – solar pannels
hay về giá cả nhập cảng thép, quá thấp, đại hạ giá của Tàu.
4/
Chiến tranh thương mãi :
Bế
môn toả cảng để giữ thị trường ? Chuyên môn hóa thị trường ?:
« Làm
sao tổ chức được sự thụt lùi của toàn cầu hóa ? »
Nhà kinh tế gia phái tả Pháp Jacques Généreux. « Bởi
một cuộc chiến thương mãi, hay phải tự bảo vệ be bờ, che chở lẫn nhau, liên đới, tổ chức ? ».
Ngay
cả hệ thống thương mãi quốc tế, ngày nay cũng thụt lùi ! Nếu ngày xưa,
con số phát triển các trao đổi thương mãi tăng bằng 2 lần con số phát
triển thế giới ; năm 2016, đã tụt xuống chỉ còn là 1,7% (thống kê WTO).
WTO cũng cho biết là những biện pháp chống
chánh sách tự do mậu dịch - trao đổi thương mãi tự do đang càng ngày
càng tăng, đặc biệt từ năm 2015. Một cuộc chiến tranh thương mãi rõ ràng
đang bắt đầu.
Với
Ông Trump, cuộc chiến sẽ rõ ràng hơn nữa, dữ dội hơn nữa ! Đến đầu năm
2017, nhóm G20 vẫn là nơi để điều hòa không khí bằng đám phán, thương
thuyết. Những biện pháp như, chống tham nhũng, chống những tẩu tán thuế
má, tẩu tán tài sản, khai man thuế má, chống
ô nhiểm, cân bằng tài khóa, tài chánh… là những biện pháp … hạ hỏa. Thế
nhưng, với ông Trump, thế giới phải nín thở xem ông chơi bài loại nào,
phé, xì tẩy, bài cào ba lá …hay …
Nhưng
cũng chớ quên, anh Xi Jinping và Biển Đông, anh Xi và bành trướng Hán tộc, anh Xi với một lô Công khố phiếu Huêkỳ !
Kết
luận :
a/
Chớ hiểu lầm Toàn Cầu Hóa chỉ là Tàu :
Ngày
hôm nay, với một nền kinh tế chưa hoàn toàn khôi phục, mặc dù ông Trump
hứa hẹn rất nhiều trước khi đắc cử, nên có lẽ vì hứa hẹn quá nhiều,
nhưng cũng có lẽ cũng do những lời hứa ấy, nên cử tri Huê kỳ trông chờ
nhiều vào ông Trump. Ở các quốc gia khác cũng
vậy, ở Âu châu một không khí rất lạ lùng vừa là người dân tiêu thụ thì
bài hàng hóa Hoa, nhưng phe các lãnh đạo chánh phủ lại mong « được » thị
trường Hoa chiếu cố. Người dân tiêu thụ ở Pháp, thí dụ, bắt đầu vạch
những nhãn dán sau áo quần xem làm ở đâu ?
Chống hẳn « made in China ». Thật tình mà nói toàn cầu hóa là do các
quốc gia « da trắng âu mỹ » đem đơn đặt hàng
commandes-orders
ra nước nghèo, nhơn công rẻ
gia công. Thoạt đầu chỉ đặt gia công, với những hàng ít tay nghề lao
động, ít kỹ thuật, dần dần mang cả nhà máy và kỹ thuật ra ngoài… Dời cả
nhà máy đi, vì lương công nhơn ngoài vùng tây âu và mỹ rẻ : đông, trung
âu châu, bên bờ Địa trung hải : Tunisia, Marocco,
á châu …
Cũng
như thời thuộc địa, khi một quốc gia đến mở nhà máy hoạt động, nó tạo
một khu sanh hoạt bên lề, từ khu phố, nhiều khi cả đô thị, nhà ở, người
làm, đến những hảng vệ tinh, làm phụ tùng, qua đến người hoặc công ty
thầu quét dọn, thầu nấu ăn … quán nhậu, bar,
vũ trường, hí viện … chẳng chốc tạo một khu trù mật cho khu vực ấy… Vì
vậy, ngày nay chúng ta phải có cái nhìn thiện cảm với chế độ thuộc địa.
Không phải là hoàn toàn tiêu cực cả đâu ? Chúng ta cũng phải biết cám ơn
chế độ thuộc địa đã giúp nước Việt Nam của
Nhà Nguyễn bước ra khỏi nền văn minh của ta lúc ấy, chỉ tương đương với
thời Trung cổ -Moyen âge của âu châu, với mê tín dị đoan, cúng trời,
vái đất, dân mặc khố, đi chơn đất, … với một nền văn mình không khoa
học, không máy móc chỉ dùng sức người, khi đội,
khi gánh, không biết bánh xe là gì, đi lại còn dùng kiệu, dùng võng do
người gánh… đèn khí không biết, viết chì cũng không biết (Cụ Nguyễn
Trường Tộ suýt bị mất đầu chỉ vì kể chuyện đèn khí và viết chì), súng
cà-nông là một ông thần, phải cúng phải vái trước
khi bắn… Thế mà vẫn tự hào bốn ngàn năm văn hiếu ! Khinh khi tất cả
những người ngoại quốc ! Cho là thiếu văn hóa mọi rợ ! Những ông vua
như, Minh Mạng Thiệu Trị, Tự Đức … dù đã có may mắn gặp được người tây
phương ; nhưng không biết lợi dụng, để mất nước,
là những ông vua có tội rất lớn với đất nước, với văn minh văn hóa Việt
Nam. Tại sao người Nhựt không bị thuộc địa, tại sao người Thái (Xiêm)
không bị đô hộ, xâm chiếm ? Hỏi là trả lời !
Nói
ít hiểu nhiều, Tàu cộng ngày nay với Xi Jinping đang nuôi mộng thay thế
Huê kỳ bá chủ thế giới, về hàng hải, về quân sự. Tàu cộng với Xi
Jinping ngày nay mơ thay thế người da trắng âu châu đang chiếm lục địa
Phi châu tạo ra một nền thực dân mới tàu. Nhưng
nếu thực dân Tây biết chia sẻ với dân Phi châu, biết đem khoa học y tế
săn sóc dân Phi, dạy y học thường thức, vệ sanh thường thức, đánh răng
súc miệng, giữ sức khỏe … hay, đem giáo dục thường thức đến cho người
dân phi châu, … Chế độ thực dân Tây mở đường,
mở xá, mở hảng xưởng, tạo công ăn việc làm, tạo kỹ thuật viên, tạo công
nhơn có tay nghề…kéo điện về làng, đào giếng, dạy lọc nước… khi mở công
nghiệp dùng công nhơn phi. Mở đồn điền trồng trọt với nông dân phi.
Trái lại, nay thực dân Tàu đến, đầu tư vào phi
châu, bằng nhà máy Tàu, mở chợ Tàu, bán hàng Tàu, nhưng dùng … công
nhơn Tàu, trồng hoa quả, lúa, bắp trên đất phi châu với nông dân … Tàu,
thu hoạch xong chở hàng xuất cảng … về Tàu…Các quốc gia phi, các chánh
phủ phi được Tàu mua, trả tiền, nuôi béo bở,
cất nhà cho ở, và thằng dân phi vẫn làm cu li hơn cả thời Tây… Một ngọn
gió bài Hoa đang nổi tại các quốc gia Phi châu. Cá nhơn chúng tôi, xưa
làm việc trên một năm rưởi ở Douala, Cameroun, Phi châu còn giữ nhiều
tình nghĩa, anhem, cựu công nhơn, cựu phụ tá,
vẫn liên lạc thường xuyên, kể cho mình biết những chuyện đang xảy ra ở
Douala, Yaoundé…hay các quốc gia phi lân bang.
Nhưng,
chống toàn cầu hóa không phải chỉ chống Tàu. Các quốc gia nơi chúng ta
đang cư ngụ, cố chớ vội chỉ muốn đem công ăn việc làm về nhà, mua hàng
nội hóa, với một tinh thần quốc gia, dân tộc, dân túy đáng quý, nhưng
chúng ta không sống một mình được. Nếu chúng
ta bế môn tỏa cảng, rút cầu kinh tế, các quốc gia lân bang yếu nghèo
hơn chúng ta, - và với cả dân tộc gốc thương yêu của chúng ta là Việt
Nam, - vì thiếu căn bản hiểu biết khoa học, (mặc dù Việt Nam ta có con
số tiến sĩ nhiều nhứt thế giới), vì thiếu khả
năng kỹ thuật, vì thiếu cả khả năng quản trị, sẽ kiệt quệ, nghèo khó, sẽ
xuất cảng người… Di dân các
xứ nghèo sẽ tràn ngập Âu châu, xứ Pháp, xứ Mỹ, xứ Úc… Lúc ấy phải làm
sao đây ? … Chi bằng hãy đầu tư mở nhà máy sản xuất, tạo công ăn việc
làm cho người dân bản địa để giữ họ lại tại chổ. Tạo công ăn việc làm,
là tạo một nguồn kinh tế bên lề, tạo mãi lực,
tạo bộ máy kinh tế hữu hiệu giữ người dân bản xứ tại chổ. Và cũng …phải
mua hàng của nhà máy sản xuất ấy… vì nó là của ta, và giá rẻ. Thí dụ
của hiệu xe Dacia của Renault Pháp, mở bên Roumania, thoạt tiên cho thị
trường rẻ tiền Đông và Trung Âu… thế nhưng
đau lòng thay ! Hiện nay là loại xe bán chạy nhứt ở Pháp vì hợp với túi
tiền thằng dân Pháp, ngày nay quá nghèo ! Cái vòng lẫn quẫn ấy vẫn còn
dài dài… Giải pháp để chấm dứt toàn cầu hóa có lẽ sẽ lắm nhiêu khê, phải
nhiều năm nữa mới xong.
b/
Tàu cộng và Xi Jinping là đại họa quốc tế !
Còn
chuyện thằng Tàu là chuyện một đại họa quốc tế như một chế độ Nazie
mới, với một Xi Jinping là một Hitler của thế XXI. Nếu giải quyết được
khủng hoảng kinh tế, sẽ trị được tên Tàu Cộng. Nhưng nếu không giải
quyết được, e rằng một đại chiến thứ ba sẽ bùng nổ,
lần nầy xuất phát từ Biển Đông vì thằng Tàu. Kịch bản sau đây có thể là
một viễn ảnh thực tế :
Màn
một, cũng như ngày xưa Hitler chiếm Áo, viện cớ văn hóa Đức, Tàu sẽ
chiếm Việt Nam viện cớ văn hóa Tàu. Màn hai, Hitler chiếm Tiệp vì có
cộng đồng hải ngoại Đức, Tàu sẽ chiếm Singapore… sau đó Thái lan hay Phi
Luật Tân và chiến tranh quốc tế -thế chiến III
sẽ bùng nổ… vì Mỹ sẽ vào, Úc sẽ vào, Liên Âu (NATO ?) sễ vàoS …Nhưng
ngày nay, không có Anh quốc như xưa, để dân tỵ nạn chiến tranh, lập
chánh phủ kháng chiến … Úc châu chăng ?
Hồi
Nhơn Sơn chiều cuối tháng bảy đầy bi quan
TS.Phan
Văn Song
Ghi
Chú
-
« La terre est plate, une brève histioire du XXIème siècle » Thomas Friedman – Édition Primus - Paris
-
** « Votez pour la démondialisation » Arnaud Montebourg – Édition Flammarion 2011.
No comments:
Post a Comment